2025'te yükselen 10 yapay zeka dikeyi

2025 yılında yapay zeka, iş süreçlerine derinlemesine entegre olurken farklı sektörlerde kendi dinamiklerine göre ölçeklenmeye başladı. Bu dönemde yapay zeka, tekil bir uygulama kategorisi olmaktan çıkarak iş dünyasının ve kamunun farklı ihtiyaçlarına göre şekillenen bir teknoloji katmanına dönüştü.

Otonom ajanlar operasyonel işleri uçtan uca devralırken, kurumsal yapay zeka büyük şirketlerde özetleme, arama ve otomasyon gibi fonksiyonlarla verimlilik hedeflerini yeniden tanımlıyor. Aynı dönemde yapay zeka video üretimi pazarlama ve içerik tarafında üretim hızını artırıyor, sağlıkta klinik dokümantasyon ve görüntü analizi yaygınlaşıyor, finans ve savunma gibi regülasyon ve güvenlik hassasiyeti yüksek alanlarda karar destek sistemleri ölçekleniyor. Hukuk ve SaaS dünyasında üretken yapay zeka artık ürünlerin içine yerleşik bir standart haline gelirken, vibe coding yaklaşımı yazılım geliştirmede üretkenlik tartışmasını yeni bir seviyeye taşıyor.

2025 yılını sonlandırırken, sizler için derlediğimiz, öne çıkan yapay zeka dikeylerine yakından bakalım.

Otonom yapay zeka ajanları

Otonom yapay zeka ajanları, yalnızca sohbet edip öneri vermek yerine plan kurarak araç ve API’lere bağlanıp işi kendi başına tamamlamaya çalışan yazılımlar olarak öne çıkıyor. 2025’te en yaygın senaryolar müşteri hizmetlerinde sipariş ve iade yönetimi, satış ekiplerinde takvim ve e-posta asistanlığı, IT destek taleplerinin otomatik karşılanması ve doğal dilden kod üretimi gibi uçtan uca görev otomasyonu etrafında şekilleniyor.

OpenAI ise Ocak 2025’te Operator ile tarayıcıda kullanıcı adına adım adım işlem yapabilen yaklaşımı gündeme taşımıştı. IBM’in 2025 geliştirici anketinde katılımcıların yüzde 99’u ajanları araştırdığını veya geliştirdiğini söylüyor. Buna rağmen birçok uzman, 2025’teki ürünlerin önemli kısmının hala tam otonom çalışmadığını, planlama ve araç çağırma eklenmiş gelişmiş sohbet botlarına yaklaştığını vurguluyor.

Kurumsal yapay zeka

Kurumsal yapay zeka, şirketlerin kendi verisini üretken yapay zeka ile birleştirip özetleme, arama, analiz ve süreç otomasyonunu departmanlar genelinde ölçeklemesi olarak tanımlanıyor. 2025’te IT yardım masası botları, çağrı merkezi yanıt otomasyonu, pazarlamada metin ve görsel üretimi ile İK’da CV tarama gibi kullanım alanları büyük şirketlerde rutine dönüyor.

McKinsey’nin 5 Kasım 2025 tarihli araştırmasına göre şirketlerin yüzde 88’i en az bir iş biriminde yapay zeka kullanıyor ve bu oran 2024’te yüzde 78 seviyesinde bulunuyor. Aynı bulgular, şirketlerin yalnızca yaklaşık üçte birinin bu çözümleri kurum geneline ölçekleyebildiğini gösteriyor.

Menlo Ventures, paylaştığı raporda kurumsal üretken yapay zeka gelirinin 2025’te 37 milyar dolara ulaştığını ve bir önceki yıla göre üç katın üzerinde büyüdüğünü belirtiyor. Aynı raporda yapay zeka pilotlarının yüzde 47’si üretime geçerken klasik yazılımlarda bu oran yüzde 25 olarak ölçülüyor.

Yapay zeka video üretimi

Yapay zeka video üretimi, metinden video üretimi ve otomatik düzenleme ile kısa videoları hızlıca üretip test etmeyi mümkün kılan araçlar etrafında büyüyor. 2025’te pazarlama ekipleri ürün tanıtımı için çoklu varyasyonlar üretirken, içerik üreticileri TikTok ve YouTube Shorts için klipleri otomatik oluşturdu. Eğitim tarafında metin anlatımı görselleştirilirken, dublaj ile dudak senkronu gibi yerelleştirme senaryoları yaygınlaşmaya başladı. 

Emarketer'ın paylaştığı bir araştırma, pazarlamacıların yüzde 49’unun yapay zeka ile görsel ve video üretimini günlük iş akışına dahil ettiğini belirtiyor. Aynı yıl üretken video araçlarının kullanıcı ölçeğinin yüz milyon bandına yaklaştığına dair ölçümler ve sektör tahminleri paylaşılıyor.

Büyük şirket örneği olarak Disney’nin Aralık 2025’te OpenAI ile 3 yıllık 1 milyar dolarlık lisans anlaşması yaptığını aktarmıştık. The Verge’ün 25 Aralık 2025 tarihli değerlendirmesi ise Hollywood’un denemelerine rağmen yıl içinde somut bir büyük yapım başarısının öne çıkmadığını not ediyor.

Sağlıkta yapay zeka

Yapay zeka, sağlık sektöründe tıbbi görüntü analizi, teşhis desteği, klinik dokümantasyon ve hastane operasyonlarında karar süreçlerini hızlandıran sistemleri kapsıyor. 2025’te doktor asistanı araçlar muayene konuşmalarını dinleyip not çıkarırken, radyolojide anormallik işaretleme ve triaj önceliklendirme yaygınlaşmaya başladı. Ayrıca ilaç keşfinde molekül taraması da hızlanmış durumda. 

NVIDIA’nın 2025 sağlık raporunda katılımcıların yüzde 63’ü kurumunda aktif yapay zeka kullanımı olduğunu, yüzde 31’i pilot aşamada olduğunu söylüyor. Aynı raporda kuruluşların yüzde 81’i gelir artışı bildirdiğini, yaklaşık yarısı ise 1 yıl içinde yatırım geri dönüşü gördüğünü paylaşıyor.

Düzenleyici tarafta 2025 sonu itibarıyla FDA’nin 500’ün üzerinde yapay zeka tabanlı medikal cihaz ve yazılımı onayladığı belirtiliyor. Ayrıca Reuters, 9 Aralık 2025’te FDA’nin ilaç denemelerinde kullanılan ilk yapay zeka aracını nitelikli kabul ettiğini aktarıyor.

Finans ve fintech odağında yapay zeka

Finans ve fintech odağında yapay zeka, dolandırıcılık tespiti, kredi ve risk skorlama, AML uyumu, algoritmik alım satım ve müşteri hizmetleri gibi alanlarda otomasyon ve karar hızını artırmayı hedefliyor. 2025’te büyük bankalar işlem anomalisini gerçek zamanlı izliyor, danışman ekipleri raporları ve müşteri sorularını üretken yapay zeka ile özetletiyor, ödeme ağları sahtekarlığı filtreliyor.

ABD’de bankaların yüzde 47’si üretken yapay zekayı operasyonlarına entegre ediyor ve büyük bankalarda bu oran yüzde 79’a çıkıyor. Ödeme tarafında Visa, ABD’de bir yılda yaklaşık 14 milyar dolarlık şüpheli işlemi engellediğini paylaşıyor.

Menlo raporu, finans ve operasyon alanındaki üretken yapay zeka uygulamalarının yüzde 91’inin girişimler tarafından sağlandığını vurguluyor. Protiviti’nin 2025 Global Finance Trends Survey bulguları da finans fonksiyonlarında yapay zeka kullanımının hızla genelleştiğini ve benimsemenin ana gündem maddelerinden biri olduğunu gösteriyor.

Savunma sanayisinde yapay zeka

Savunmada yapay zeka, istihbarat analizi, otonom insansız sistemler, hedef tanıma ve siber savunma gibi alanlarda veriyi hızla işleyip karar destek üretmeye odaklanıyor. 2025’te uydu ve drone görüntülerinde bilgisayarlı görü ile hedef tespiti, harp simülasyonları ve lojistik planlama gibi kullanım alanları öne çıkıyor.

Pazar araştırmalarında askeri yapay zeka pazar büyüklüğünün 2025’te yaklaşık 10,8 milyar dolar bandında seyrettiği ve orta vadede çift haneli yıllık büyüme beklentisi olduğu aktarılıyor. ABD Savunma Bakanlığı’nın FY2025 bütçesinde otonom sistemler ve yapay zeka projelerine 1,8 milyar dolar ayırdığı belirtiliyor. Aralık 2025’te Pentagon’un yapay zeka yatırımlarını kurumsal çapta ölçekleme yaklaşımıyla büyüttüğünü belitiliyor. Sahadaki örnekler de tartışmayı hızlandırıyor ve Ukrayna savaşı, otonomi ile hedef tespitinin operasyonel etkiyi artırdığı bir laboratuvar işlevi görüyor.

Çin ise askeri-sivil bütünleşme yaklaşımıyla üretken yapay zekayı istihbarat ve simülasyonda ölçekli kullanıma taşıyor ve Mayıs 2025’te DeepSeek tabanlı bir sistemin 48 saniyede 10 bin muharebe senaryosu ürettiği aktarılıyor. Savunma sektöründe yapay zeka yatırımları 5,2 milyar dolara ulaşan Avrupa'da, son iki yıldaki yatırım bütçesi yüzde 30 artmış durumda. NATO’nun Misyon Destek Sistemi gibi projeler de komutanların yapay zeka destekli karar araçlarını kullanmasına göre tasarlanıyor.

Hukuk alanında yapay zeka

Hukuk alanında yapay zeka, sözleşme inceleme, içtihat araştırma, doküman özetleme ve e-discovery süreçlerinde metin yoğun işleri hızlandıran uygulamalar olarak konumlanıyor. 2025’te BigLaw firmaları ve kurumsal hukuk departmanları Harvey, Lexis+ AI ve Westlaw gibi araçlarla uzun sözleşmeleri tarayıp riskli maddeleri işaretliyor, doğal dille emsal karar arıyor ve taslak metin hazırlıyor.

Thomson Reuters’a göre 2025’te en yaygın kullanım alanları belge inceleme yüzde 74, hukuki araştırma yüzde 73, doküman özetleme yüzde 72 ve taslak hazırlama yüzde 59 olarak sıralanıyor.

Law360 Pulse’un 2025 anketi avukatların yüzde 55’inin üretken yapay zeka kullandığını ve 2024’te bu oranın yüzde 27 olduğunu ortaya koyuyor. Thomson Reuters ayrıca hukuk profesyonellerinin yüzde 72’sinin haftada en az bir kez, yüzde 40’ının her gün bu araçları kullandığını belirtiyor.

Yapay zeka destekli SaaS

Yapay zeka destekli SaaS, ofis, CRM, proje yönetimi ve tasarım gibi yazılımlara gömülü asistanlar ekleyerek yapay zekayı günlük iş akışının içine yerleştiriyor. 2025’te Microsoft, Google, Salesforce, Adobe ve Zoom gibi büyük sağlayıcılar özetleme, içerik üretimi, doğal dille arama ve görev çıkarımı özelliklerini ürün seviyesinde yaygınlaştırdı. 

Productiv’in 2025 raporu, bizlere SaaS şirketlerinin yüzde 67’sinin ürünlerinde halihazırda yapay zeka özellikleri sunduğunu aktarıyor. Kyle Poyar’ın 2025 SaaS anketinde firmaların yüzde 70’i yapay zeka özellik lansmanı yaptığını, yüzde 22’si yakında yapacağını belirtiyor.

Menlo Ventures’a göre 2025’te kurumsal yapay zeka uygulamalarına harcama 19 milyar dolar ile toplam pazarın yarısından fazlasını oluşturuyor ve bunun önemli kısmı SaaS entegrasyonlarına gidiyor. KPMG’nin 2025 tarihli global çalışması da çalışanların yüzde 58'inin üretken yapay zekayı kullandığını gösteriyor.

Vibe coding

Vibe coding, geliştiricinin doğal dille yönlendirdiği yapay zekanın kod üretmesi, düzenlemesi ve çok adımlı geliştirme görevlerini hızlandırması yaklaşımı olarak öne çıkıyor. 2025’te Copilot ve Cursor gibi araçlar kod tamamlama, test yazma ve refaktör işlerini IDE içine taşırken daha ajan benzeri çözümler çok dosyalı değişiklikleri yönetmeye başladı. 

Index.dev’in Kasım 2025 raporu, yazılan kodun yüzde 41’inin artık yapay zeka tarafından oluşturulduğunu bildiriyor. Stack Overflow 2025 anketinde geliştiricilerin yüzde 84’ü yapay zeka araçlarını kullanıyor veya kullanmaya sıcak bakıyor, yüzde 51’i ise her gün kullanıyor.

Menlo Ventures'ın 2025 kurumsal üretken yapay zeka raporunda, yapay zeka destekli kodlamanın 2025'te geçtiğimiz seneye kıyasla 5 kat daha fazla kullanıldığını ve harcamaların 4 milyar doları aştığını belirtiyor.

Pazarlama ve içerik üretiminde yapay zeka

Pazarlama ve içerik üretiminde yapay zeka, metin, görsel ve video üretimini hızlandırırken kişiselleştirme, hedefleme ve medya optimizasyonunu otomatikleştirmeye odaklanıyor. 2025’te Meta’nın Advantage+ yaklaşımı ve Google Ads’in Performance Max çizgisi, kreatif varyasyonları üretme ve bütçe dağıtımını algoritmik olarak optimize etme tarafını güçlendirdi ve ajanslar A/B test için çok sayıda kreatifi daha hızlı üretmeye başladı. 

SurveyMonkey’nin 2025 araştırmasına göre pazarlamacıların yüzde 88’i işinde yapay zeka kullanıyor, yüzde 93’ü içerik üretimini hızlandırmak, yüzde 81’i içgörüleri daha hızlı almak ve yüzde 90’ı kararları hızlandırmak için bu araçlardan yararlanıyor.

Nielsen’in Global Marketing Trends 2025 çalışmasında katılımcıların yüzde 59’u kampanya kişiselleştirme ve optimizasyon için yapay zekayı en etkili trend olarak görüyor. Şirketler yapay zekayı en çok içerik üretimi, kalite kontrol, segmentasyon ve kişiselleştirme gibi alanlarda kullanıyor.