Avrupa Birliği, 16 yaş altına sosyal medyayı yasaklamayı planlıyor

Avrupa Parlamentosu, gençlerin dijital platformlarda maruz kaldığı riskleri azaltmak amacıyla 16 yaş altındaki kullanıcıların sosyal medya erişiminin yasaklanmasını öneren kapsamlı bir karar tasarısını kabul etti. Hukuki bağlayıcılığı olmasa da, bu karar Avrupa Komisyonu üzerindeki siyasi baskıyı ciddi şekilde artırıyor ve kıtayı, sosyal medya erişimini 16 yaş altına tamamen kapatan Avustralya ile benzer bir çizgiye çekiyor.

Avrupalı milletvekilleri (MEP’ler), TikTok, Instagram, Snapchat gibi platformların algoritmalarının gençlerde bağımlılık benzeri davranışları tetiklediğini, sınırsız kaydırma, otomatik oynatma, yoğun bildirim bombardımanı gibi tasarımların çocukların zihinsel sağlığını olumsuz etkilediğini belirtiyor. Danimarkalı MEP Christel Schaldemose’un hazırladığı rapor, dijital platformları “çocukların dikkatine sınırsız erişimi olan bir deney” olarak tanımlıyor ve bu deneyin artık bittiğini söylüyor.

Tasarı, 13–16 yaş aralığında ebeveyn izniyle kısmi erişim tanınabileceğini, ancak bunun da sıkı doğrulama süreçleri ve üç ayda bir yenilenen kimlik teyidiyle yapılması gerektiğini vurguluyor. Bu doğrulama sistemi, AB’nin üzerinde çalıştığı Dijital Kimlik Cüzdanı ile hayata geçirilmesi planlanan geniş bir dijital yaş doğrulama altyapısına işaret ediyor.

Arka planda ise daha geniş bir jeopolitik tartışma var. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron sosyal medyanın “sonsuz kaydırma kültürü” yaratarak zorbalığı ve aşırılığı beslediğini savunurken, ABD yönetimi ise AB’ye dijital düzenlemeleri gevşetmesi için baskı yapıyor. Ancak Avrupa cephesi geri adım atmayacağını söylüyor: Fransız MEP Stéphanie Yon-Courtin, “Dijital yasalarımız satılık değil. Çocukları korumaktan vazgeçmeyeceğiz” çıkışını yaptı.

Avrupa Birliği, halihazırda Dijital Hizmetler Yasası ile platformları içerik denetleme ve kullanıcı güvenliği konusunda sıkı yükümlülük altına sokmuş durumda. Ancak MEP’lere göre bu yasa, gençleri hedefleyen bağımlılık yaratıcı tasarım öğeleri ve manipülatif arayüzlerde hala yeterince kapsamlı değil.

Sonuç olarak, Avrupa Parlamentosu’nun çağrısı yasal bir değişiklik değil ama güçlü bir sinyal: AB, Big Tech’in genç kullanıcılar üzerindeki etkisini sınırlama konusunda yeni bir döneme giriyor. Şimdi gözler, Avrupa Komisyonu’nun bu öneriyi somut bir düzenlemeye dönüştürüp dönüştürmeyeceğinde.

Görsel Kaynak: Nano Banana