Yapay Zeka Gündemi #2

Sensor Tower'ın State of Mobile 2025 raporunda 2024 yılında yapay zeka uygulamalarında 1 milyar doların üzerinde tüketici harcaması gerçekleştiği açıklandı. Peki yapay zeka şirketleri ne durumda? Bu hafta yapay zeka alanında öne çıkan gelişmelere birlikte bakalım.

ABD Başkanı Donald Trump, SoftBank kurucusu Masayoshi Son, OpenAI CEO'su Sam Altman ve Oracle CTO'su Larry Ellison'ın katılımıyla Beyaz Saray'da gerçekleşen bir basın toplantısında Stargate Projesi adı altında yapay zeka için veri merkezleri sistemi kurma planı açıklandı.

OpenAI, SoftBank ve Oracle, 500 milyar dolarlık yatırım planıyla Stargate adlı bir ortak girişim oluşturacak. Donald Trump, acil durum emirleriyle projenin kolaylaştırılmasına yardımcı olacağını açıkladı. Yöneticiler, projeye ilk etapta 100 milyar dolar, önümüzdeki dört yıl içinde de 500 milyar dolara kadar yatırım yapmayı planladıklarını açıkladı.

Biliyorsunuz Başkan Donald Trump, ABD’nin Çin ile karşı karşıya olduğu yapay zeka ve teknoloji yarışında önde olmasını istiyor. Hatta konuşmasında da sık sık bunu belirtti. Ancak ABD’de bu gelişmeler olurken Çin merkezli yapay zeka şirketleri de boş durmuyor. Örneğin DeepSeek, OpenAI'ın o1'ı ile yarışan muhakeme modeli DeepSeek-R1'ın açık bir versiyonunu yayınladı. Şirketin belirttiğine göre model, belirli yapay zeka ölçütlerinde OpenAI'ın o1‘ı kadar iyi performans gösteriyor. Hatta AIME, MATH-500 ve SWE-bench Verified gibi bazı ölçütlerde de o1'ı geride bırakıyor. 671 milyar parametreli R1, Hugging Face’den MIT lisansı altında temin edilebiliyor. Bu anlamda modelin bir kısıtlama olmaksızın ticari olarak kullanılabildiğini belirtelim.

DeepSeek’in yapay zeka alanındaki çalışmaları, OpenAI'ın eleştirilmesine de neden oldu. NVIDIA Kıdemli Araştırma Müdürü ve GEAR Lab Kurucu Ortağı olarak görev yapan Jim Fan, paylaştığı bir gönderi ile OpenAI'ın misyonunun Çin merkezli bir şirket olan DeepSeek tarafından üstlenildiğini dile getirdi. Bir zamanlar OpenAI'ın ilk stajyeri olarak çalışan Jim Fan, DeepSeek’in gerçekten açık, öncü araştırmalar yürüttüğünü dile getirdi. 

Hatta yatırımcı Marc Andreessen, adeta bu fikre katıldığını ima edercesine Jim Fan’in gönderisini alıntıladı ve ikinci bir paylaşımla durumdan memnun olmadığını dile getirdi. Hatırlarsanız Marc Andreessen'in, Çin'i yenme hırsı nedeniyle Trump'ı potansiyel bir müttefik olarak gördüğünü ve adeta yönetimin gizli bir mimarı olarak konumlandığını sizlere aktarmıştık. 

Bu arada OpenAI da geçen hafta yayınladığı bir belge ile, Çin modellerinin yetenek olarak kendileriyle eşleşmemesi ya da onları geçmemesi için ABD hükümetini ABD yapay zekasının gelişimini desteklemeye çağırmıştı. Sanırım Trump'ın Beyaz Saray’daki açıklaması şu an için beklenen desteği sağlıyor. Öte yandan Elon Musk, OpenAI'ın bu yatırım hakkında açıklamasını yanıtlayarak aslında şirketlerin bu paraya sahip olmadığını iddia etti. Sam Altman ise bu iddiayı yalanladı. 

Herkes OpenAI'a odaklanmış olsa da; OpenAI'ın rakipleri de güçlenmeye devam ediyor. Yapay zeka arama motoru Perplexity, yapay zeka aramaları için API hizmeti Sonar'ı duyururken, Google Anthropic'e 1 milyar dolar daha yatırım yapıyor. Böylece Google'ın Anthropic'teki toplam yatırımı 3 milyar dolara ulaşıyor.

Son olarak DeepSeek’in çalışmaları öncü olsa da; diğer Çin merkezli yapay zeka şirketleri gibi Çin hükümeti tarafından sıkı bir şekilde denetlendiğini ve bu bağlamda çeşitli kısıtlara sahip olduğunu belirtelim. Örneğin Çin merkezli yapay zeka modelleri, yasa düzenleyicilerin tepkisini çekebilecek konulara yanıt vermeyi reddediyor.

Çin ve ABD çekişmesini bir kenara bırakarak gözümüzü Avrupa’ya çevirdiğimizde ise Mistral AI ile karşılaşıyoruz. ABD’ye rakip Avrupalı bir yapay zeka şirketi yaratma amacıyla kurulan Mistral AI, halka arza hazırlanıyor. Mistral'in kurucu ortağı ve CEO'su Arthur Mensch, Mistral'in satılmasına dair sorularla sık sık karşılaştığını ancak Mistral'in satılık olmadığını vurguladı. Arthur Mensch'in belirttiğine göre şirket, Asya-Pasifik bölgesine odaklanmak için Singapur'da bir ofis açmayı da planlıyor. Paylaşılan bilgilere göre Mistral AI, Avrupa ve ABD'de büyümesini sürdürüyor. Mistral'in yatırımcıları arasında Andreessen Horowitz, General Catalyst ve Lightspeed Venture Partners gibi önde gelen yatırımcılar yer almakta. ABD, Avrupa ve Çin'in yapay zeka yarışının bu alana ne gibi katkılar sunacağını hep birlikte izleyip göreceğiz.