Web3 tabanlı akıllı sürücü ağı: DIMO

Andy Chatham (CEO) Rob Solomon (CFO) Alex Rawitz (COO) ve Yev Khessin (CTO) tarafından kurulan DIMO, kullanıcıların açık bir bağlı araç (connected vehicle) protokolü ve ağı. DIMO'nun Web3 IoT platformu ile kullanıcılar, kendi araçlarının araç verilerini toplayabiliyor ve bu verileri, işletmeler ve geliştirilerden oluşan bir ağ ile güvenli şekilde paylaşabiliyor. Araç sahipleri, araçları hakkında daha detaylı bilgilere erişirken yeni uygulama ve teknolojilerin geliştirildiği açık bir ekosisteme de kolaylıkla ulaşabiliyor. Ayrıca DIMO kullanıcıları, ekosisteme katkıda bulunduğunda DIMO token'larından kazanabiliyor.

Yakın zamanda Türkiye pazarına da adım atan DIMO, farklı yapılanmasıyla da dikkatleri üzerine çekiyor. Şirket, yüksek seviyedeki projelerin yürütülmesinde DIMO Foundation üzerinden hareket ederken, DIMO ekosistemindeki ürünlerin inşa edilmesinde birden fazla şirket üzerinden faaliyet gösteriyor. Örneğin, Digital Infrastructure Inc. çatısı altında 30 çalışan yer almakta. Bu çalışanlar, DIMO protokolü ve DIMO mobil uygulamasını geliştiriyor. 

Bu esnada AutoPi, DIMO ile çalışan donanımlar ve filo arayüzleri tasarlıyor. Bu ürünler üzerinde ise yaklaşık 12 kişi çalışıyor. Bu arada başka şirketlerin de DIMO kullanıcıları için donanım ve yazılım ürettiğini belirtelim. Bu anlamda yaklaşık 60 kişinin DIMO ürünleri üzerinde çalıştığını söylemek mümkün. 

Şirket, yazılım alanında yapılan bütün geliştirmelerin sıfırdan kendi ekipleri tarafından ortaya koyulduğunu belirtiyor. Bunlara, araç için dijital ikiz oluşturulduğunda kullanılan araç kimliği için standartlar geliştirmek, DIMO'ya bağlandığında araçların ve cihazların eşlenmesi, DIMO pazar yeri ve ödüllerinin çalışma prensibi de dahil. İlerleyen dönemde bu alt yapının açık kaynak olacağını belirten Alex Rawitz, şimdiden bu konuda adımlar attıklarını belirtiyor.

Blockchain tabanlı girişim, Polygon üzerinde çalışmayı tercih ettiğini belirtiyor. Ayrıca bazı araçlardan veri çekmek için Tesla API ve Smartcar API gibi araç API'larından da faydalanılıyor. Şirket ilk donanım ürününü ortaya çıkarmak için ise AutoPi ile iş ortaklığı kurduğunu dile getiriyor. Alex Rawitz, AutoPi'in geliştirici dostu bir OBD2 cihazı geliştirdiğini ifade ediyor. Şirketin amacı, pazarda hızlı hareket edebilmek. Rawitz, "Bu, felsefemizin bir parçası." ifadesi kullanıyor. DIMO'nun önümüzdeki 10 yıl boyunca geliştirilmeye devam edeceğini ve iterasyonun DIMO'nun girişimcilik yolculuğunun bir parçası olacağını dile getiriyor.

DIMO'nun öne çıkan verileri

Günümüzde DIMO'ya bağlı 23 bin araç bulunuyor. Bu da şirketin çatısı altında 400 milyon dolar değerinde bağlı araç yer aldığını gösteriyor. Şimdiye kadar 10 bin kişi araçlarını ve araç filolarını DIMO'ya bağladı. Girişim bu anlamda her ay yüzde 5 büyüme gösteriyor. 

Girişimin rakipleri B2B veya B2C olmak üzere farklılık gösteriyor. Şirketin aktardıklarına göre; B2B tarafta ya da başka bir deyişle filo endüstrisinde AutoPi benzeri telematik cihazılar oldukça yaygın. Bu donanım veya yazılıma sahip onlarca şirket mevcut. DIMO'nun farkı ise; filoların, tedarikçilerin sağladığı sistemlerde kapalı kalmasını önlemesi. Şirketin aktardıklarına göre, pek çok şirketin donanım ve yazılımını satın aldıktan sonra eğer başka bir düzeneğe geçmek isterseniz, tüm süreci yeni baştan tekrarlamanız gerekiyor. Oysa DIMO kullandığınızda, DIMO'nun donanımıyla ve şirketin çeşitli yazılım tedarikçileriyle uyumlu birbirinden farklı şirketlerden hizmet almanız mümkün. Böylece filolar çok daha özelleştirebilir bir çözüme kavuşmuş oluyor. 

B2C tarafında ise bağlantılı araç deneyimleri, görece daha az gelişmiş durumda. Sadece en yeni otomobiller, otomobil üreticisi tarafından üretilen uygulamalara sahip. Bu anlamda, Toyota ya da Mercedes gibi her otomobil üreticisinin uygulaması, girişimin rakibi olarak konumlanıyor. Ancak bu uygulamaları, DIMO üzerinden herhangi bir arabada sahip olabileceğiniz şekilde tek bir arayüzde birleştirmeniz mümkün değil. Eski arabalar için ise genellikle sadece hata kodlarını taramanızı sağlayan basit OBD2 okuyucular mevcut. Ancak bu ürünler, zaman içinde veri depolama ve veri paylaşımı gibi herhangi bir işlevsellik sağlayamıyor.

DIMO'nun gelir modeli 

DIMO mobil uygulamasında yer alan iş ortakları şirkete yönlendirmeler (refferal) üzerinden komisyon ödüyor. Bazı durumlarda ödenen komisyon ücreti birkaç dolar gibi küçük bir meblağ olabildiği gibi yüzlerce dolarlık ödemeler de söz konusu olabiliyor. Alınan ödemeleri yaklaşık yüzde 90'ı ise DIMO Ödülleri kapsamında kullanıcılara aktarılıyor. Şimdilik aktif bir özellik olarak hayata geçmemiş olsa da; ilerleyen dönemde DIMO Ödülleri ile bakım randevuları alınabilecek ya da diğer otomobil hizmetleri satın alınabilecek. 

Pazar yerindeki tüm iş ortakları şu anda ABD'de yer almakta. DIMO'nun önümüzdeki dönemde pazar yeri için ürünün kullanıldığı diğer ülkelerden de iş ortaklıkları kurulması planlanıyor. 

Alex Rawitz, DIMO'nun gelecek planlarını şöyle aktarıyor: 

Otomobil endüstrisi kuruluşundan bu yana en büyük dönüşümünü yaşıyor. Bundan 10 yıl sonra neredeyse her araba "bağlantılı" olacak - insanlar kendi arabalarının verilerine erişebilecek ve bu verileri sigorta, bakım, finansman ve daha birçok sağlayıcıyla paylaşabilecek. Asıl soru şu: "Eğer bir Toyota'nız varsa, verilere yalnızca Toyota ürünleri aracılığıyla mı erişebileceksiniz yoksa tüm hizmet evreninden faydalanabilecek misiniz?" 

Bu biraz, "Telefonunuzun yalnızca dahili not defteri ve mesajlaşma uygulamalarını mı kullanmak istersiniz, yoksa tüm uygulama mağazasına erişmek mi istersiniz?" sorusuna benziyor. 

İster bir yardımcı program isterse bir araç sosyal kulübü veya oyunu gibi eğlenceli bir şey olsun, otomobiller dünyadaki en önemli geliştirici platformlarından biri haline gelebilir ve DIMO, herhangi bir hizmetin herhangi bir otomobille çalışmasını sağlayan altyapı platformu olacaktır. Bu açık altyapının avantajlarına erişmek için DIMO'ya bağlı on milyonlarca otomobil görmeyi bekliyoruz.