ChatGPT'nin yasaklandığı ülkeler ve internet sansürü

1968 yılında Stanley Kubrick tarafından yönetilen 2001: Uzay Macerası (2011: A Space Odyssey) filminin katil yapay zekası HAL 9000 hatırlamayan yoktur. "Korkarım bunu yapmana izin veremem Dave" diyen HAL 9000'un bu sözü daha o zamanlardan yapay zeka teknolojisi karşısında insanların kalabileceği zor durumu gözler önüne seriyordu. 

OpenAI'ın ChatGPT ile ün kazanması ve doğal dil işleme görevleri için kullanılan bir tür derin öğrenme modelinin kullanımının yaygınlaşmasının ardından bazı ülkeler kısıtlama ve yasaklamalara gitti. Ocak ayında ilk yasak New York'taki okullardan geldi. New York Belediyesi Eğitim Departmanı tarafından yapılan açıklamada okullardaki internet bağlantılarında ve cihazlarda ChatGPT'ye erişimin engellendiği duyurdu. Bunun nedeni ChatGPT'nin öğrencilere yanlış bilgi verebileceği ve öğrencilerin de sohbet botunu kopya çekmek için kullanılabileceği konusundaki endişe idi. Ancak geçen Mayıs ayında bu karar kaldırıldı. 

Daha sonra benzer bir karar güvenlik gerekçesiyle Çin hükümetinden geldi. Gerekçe olarak uygulamanın üzerinden üretilen içeriklerde ve paylaşımlarda Çin'in egemenliğine zarar verecek yanlış bilgilerin yayılması olarak gösterildi. Asıl nedenin Çinli internet devi Baidunu’nda ChatGPT'ye rakip sohbet botu geliştirmesi olarak gösterildi. 

İtalya Avrupa'da yasaklayan ilk ülke oldu. Verileri Koruma Ajansı, İtalyan kullanıcıların kişisel verilerini yasa dışı şekilde topladığını belirterek ChatGPT‘ye İtalya’nın gizlilik standart ve düzenlemelerindeki gereklilikleri karşılayana dek erişimin geçici olarak engellendiğini bildirmişti.

Arkasından Almanya'da ChatGPT'nin engellenebileceği sinyalini verdi. Alman hükümetinin kişisel verilerin korunmasından ve bilgi özgürlüğünden sorumlu görevlisi Ulrich Kelber, veri güvenliği endişeleri nedeniyle prensip olarak gerekirse yapay zekaya dayalı sohbet robotu ChatGPT’yi engelleyebileceklerini açıkladı. Aslında Almanya genelinde böyle bir şey yapmak mümkün değil. Çünkü engelleme ya da yasaklama aslında eyaletlerin yetki alanına giriyor.

İran hükümeti ABD'nin 1987 tarihli Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) Anlaşması'ndan resmi olarak çekilmesiyle ilişkileri gerildi. Bu yüzden ChatGPT'nin kullanımını sınırladı. Bilgi akışını kontrol etmek için aşırı sansür uygulaması ile ünlü olan Kuzey Kore'nin ChatGPT'yi yasaklayan ülkeler arasında yer alması şaşırtıcı olmadı. Rusya, üretimsel yapay zeka platformlarının potansiyel yanlış kullanımından endişe duyduğu için ChatGPT'yi yasakladı. 

Savaşın sürdüğü Suriye'de de internet sansürüne ilişkin sıkı düzenlemeler bulunuyor. Ülke her anlamda kriz içinde. Bu yüzden halkının yanlış veya yanıltıcı bilgilere maruz kalmasını istenmiyor. Bu nedenle ChatGPT yasaklandı. Küba'da hükümet internet trafiğini sıkı bir şekilde izlediği için ChatGPT gibi bazı web sitelerine erişim engellendi.

Aslına bakarsanız batılı ülkelerde ChatGPT'ye erişiminin engellenmesi, veri koruma düzenlemelerine uymadığı veya kişisel veri gizliliği standartlarını karşılamadığı konusundaki endişeleri olarak okunabilir. Bu önlemlerin kullanıcıların verilerinin korunmasını sağlamak ve veri ihlallerini önlemek için alındığı söylendi. Elbette yasal düzenlemeler ve denetimler, kişisel veri gizliliğini korumak ve kullanıcıların güvenini sağlamak amacıyla önemli.

Ama İran, Kuzey Kore, Rusya, Suriye gibi ülkelerde ChatGPT'nin yasaklanmış olması çok da şaşırtıcı değil. Bu ülkeler, daha az özgür bir internet ortamına sahip olan ve sıkı internet sansürü uygulayan ülkeler olarak ön plana çıkıyor. Buradaki hükümetler internet erişimini kısıtlamak, bilgi akışını kontrol etmek ve yanlış veya yanıltıcı bilgilere maruz kalmayı önlemek amacıyla çeşitli sınırlamalar uyguluyor. Bu sınırlamalara neden olarak hükümetlerin politik kontrolü sağlama, sansür uygulama veya ulusal güvenlik gösteriliyor. ChatGPT gibi üretimsel yapay zeka platformları özellikle otoriter rejimler veya ülkeler için manipülatif veya yanıltıcı bilgilerin üretilmesi ve yayılmasını sağlayabilir.