Rusya, ABD ve AB'nin yaptırımlarına karşı kripto parayı tercih edebilir mi?

Aslında bir süredir, Twitter'da ve piyasada konuşulduğu üzere Rusya'nın ABD'nin yaptırımlarından etkilenmemek adına kripto para birimlerine yönelmesi bekleniyordu. Emily Flitter ve David Yaffe-Bellany'nin The New York Times'ta kaleme aldığı makale, Rusya'nın benimseyebileceği stratejiyi detaylandırıyor. 

2014 yılında ABD ve Batılı ülkeler tarafından uygulanan yaptırımları karşısında Rusya yıllık 50 milyar dolar kayıp yaşamıştı. 2014'ten günümüze geldiğimizde hem kripto para piyasaları hem de dijital varlıklar önemli seviyede güç kazandı ve değerlendi. Bu durum, daha önce El Salvador'un Bitcoin'i resmi para birimi olarak tanıması gibi Rusya'nın da kripto para birimlerini benimsemesiyle sonuçlanabilir. Ancak şu an için Rusya, kripto paraları, topraklarında bulunan işletmelerin dünyanın dört bir yanında ticaret yapmayı sürdürebilmesi için kullanmayı düşünüyor.

Biden, Salı günü yaptığı açıklamada Rusya'nın yabancı sermayeye erişimini engellemek üzere bir dizi yaptırım uygulayacağını duyurdu. Uzmanlar, tüm bu süreçte Rusya'daki işletmelerin, kendileriyle çalışmak isteyen kuruluşlarla anlaşmalar imzaladığını belirtti. Bu hareketle işletmeler, yaptırımlardan doğacak olumsuz etkileri azaltmaya hazırlandı. Yaşanan gelişmeler çerçevesinde Rusya'daki kurumlar, bir bakıma hükümetlerin kontrol noktaları olan banka transferlerini es geçerek dijital para birimlerini kullanmayı tercih edebilir. 

Bankaları devre dışı bırakmak Rusya için neden önemli? 

Bildiğiniz üzere ABD ve Avrupa Birliği'ne mensup ülkeler, siyasi arenada bir ülkeye uyarıda bulunmak istediğinde genellikle finansal yaptırımlara başvuruyor. Doların rezerv para birimi olması ve buna bağlı olarak küresel ticari ilişkilerde dolar kullanılması, ABD'nin bu alandaki gücünü artırıyor.

Hükümetler, yaptırımları uygulamak için vatandaşlarına kullanmamaları gereken kurumların ve yasaklı kişilerin listesini belirtiyor. Bu kurum ve kişilerle iş yapanlar, yüksek cezalarla karşı karşıya kalıyor. Ülkeler, yürürlüğe koydukları yaptırımları kontrol edebilmek adına ise küresel finansal sistemden yararlanıyor. 

Dünyanın dört bir yanındaki bankalar, paranın nereden geldiğini ve nereye bağlı olduğunu görüyor. Ayrıca bankalar, kara para aklama kanunları kapsamında yasa dışı gördükleri banka hareketlerini engellemek ve yetkili kurumlara bildirmekle yükümlü. Aynı sistem yaptırımlar için de geçerliliğini koruyor.

Kripto paraların merkeziyetsiz yapısının, ABD ve AB ülkelerinin, yayınladıkları yaptırımları uygulayabilmesini zorlaştırdığı öne sürülse de, bu yaklaşım pek de doğru değil. Zira Bitfinex hacker'larının yakalanabilmesi bunun en güzel örneği. 

Blockchain teknolojisi anonimlik kadar şeffaflığı da önceliklendiriyor. Bu anlamda cüzdan ve işlemlerin geriye dönük olarak rahatça gözlemlenebildiğini belirtelim. Karmaşık süreçlerde ise blockchain güvenlik şirketlerinin, iz sürme, kimlik belirleme gibi işlemleri üstlendiğini eklemekte fayda var. 

Rusya, yaptırımlardan kaçınmak için değil, bankalar için uluslararası ödeme yöntemi olan SWIFT'ten çıkarıldığı için kripto paraları benimseyebilir.

Hangi kripto para birimi kullanılabilir? 

Kripto para denince akla gelen ilk para birimi Bitcoin oluyor. Ancak Rusya'nın planları, kendi dijital para birimi etrafında dönüyor. 

19 Ocak 2020'de Coindesk'in yayınladığı habere göre, Rusya Merkez Bankası ABD dolarına bağımlılığını azaltabilmek adına kendi kripto para birimi üzerinde çalışmaya başladı. Dijital ruble olarak anılan bu para birimi, elektronik ödemeleri daha ucuz bir şekilde gerçekleştirmenizi sağlıyordu.

Bank of Russia, 2022'nin ilk aylarında dijital ruble transferlerini başlatacağını dile getirmişti. Bu ay test sürecini tamamlayan ve resmi olarak yayına alınan Dijital Ruble, ülkedeki Bitcoin yasağıyla mücadeleye katkıda bulunmaya hazırlanıyor. Bank of Russia'nın yanı sıra aralarında Sberbank, VTB ve Tinkoff Bank dahil olmak üzere 12 finansal kuruluşun da dijital para test grubunda yer aldığını hatırlatalım. 12 banka CBDC platformu ile entegre olurken, bankalardan ikisi mobil bankacılık uygulamaları üzerinden müşteriler arasında dijital ruble transferi süreçlerini tamamladı. 

Ne olursa olsun ülkelerin kendi dijital para birimlerini çıkarması ya da hali hazırda varolan kripto para birimlerini resmi para birimi olarak kabul etmesi ile uzun vadede kripto para yatırımcılarının kazanacağını söylemek mümkün.