Ulaşım sektörünün yeni yıldızları: eVTOL ve hava taksi

Birçoğumuz 1962'de yayınlanmaya başlayan gelecek zaman ütopyasını anlatan Jetgiller çizgi filmini anımsayacaktır. Yayınlandığı tarihten 100 yıl sonrasını anlatan çizgi filmi izleyen herkes ilk defa evin babası George Jetgil'in kullandığı uçan arabayla ilgili hayal kurmaya başlamıştı. Bir neslin özendiği ve beklediği şey artık yavaş yavaş gerçekleşmeye başladı. Birden fazla şirket, yeni hava ulaşım modları üzerinde çalışıyor.

New York merkezli e VTOL girişimi Kelekona, 40 yolcu veya 4.540 kilogramlık kargo taşıyan, pilotlu eVTOL (Electric Vertical Takeoff and Landing Vehicles) uçağı; yani yeni nesil, elektrikli tahrik sistemlerine sahip, dikey iniş kalkış yapabilen adı verilen hava aracını geliştiriyor. Hava otobüsü olarak nitelendirilen uçak, devasa bir gözyaşı şeklinde bir gövdeye sahip. Uzmanlar bu tasarımı şık ve fütürist olarak nitelendiriyor. 

Mesafeleri kısaltıyor

eVTOL hava otobüsünün Los Angeles'tan San Francisco'ya sadece bir saat içinde yolu alabileceğini iddia ediliyor. 30 dakikalık bir uçuş için fiyatı ise 85 dolarlık bir tren biletine eşit ve aynı maliyette olması planlanıyor. Bununla ilgili yasal prosedürlerin ise 2025'te tamamlanması bekleniyor. Bir taraftan uçağın gövdesi, 3D baskılı kompozit ve alüminyumdan yapılacak. Bu yüzden uçağın kendi ağırlığını taşıması ayrı bir mesele olarak karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla şirket, önce uçağın önce 3,6 megavat saat kapasiteye sahip olacak pil teknolojisini geliştirmeye başlamış. Tasarımı hala bilgisayar simülasyonu aşamasında...

GKN Aerospace adlı İngiliz şirketi de benzer bir konsept geliştiriyor. Şubat ayında duyurulan Skybus, 30 ila 50 yolcu kapasiteli yoğun trafikli bölgeler için tasarlandı. Acil durumlarda ilaç ve gereç yetiştirme, hasta ve organ nakliyesi gibi tıbbi amaçlar için kullanılan ilk nesil eVTOL araçların araçların ortak noktası, havadaki Uber'ler gibi olmak. Bu yüzden aynı anda birkaç kişinin binebilmesi için tasarlandı.

Bir taraftan uçan arabaların ilk versiyonu Volocopter idi. Almanya merkezli otonom uçan taksi girişimi, Volvo'nun da 2010'dan beri sahibi olan Geely'den 55 milyon dolar yatırım almıştı. 2020'nin Şubat ayında ise B Schenker, Mitsui Sumitomo Insurance Group, TransLink Capital, Lukasz Gadowski ve Btov'un yer aldığı C Serisi yatırım turunda 40 milyon dolarlık yatırım aldı.

Buna paralel olarak ilk hava taksi hizmeti girişimi Lilium, 2024 yılında, Florida'nın 14 şehrinde başlatacaklarını açıklamıştı. Almanya merkezli girişim, Mart 2020'de Tencent'in liderliği üstlendiği yatırım turunda 240 milyon dolar yatırım almış, aynı yılın Haziran ayında ise C serisi yatırım turuna 35 milyon dolarlık ek yatırım yapıldığını duyurmuştu. Diğer bir şirket, Uber Elevate... 2020 Aralık ayında kurulan girişim, geliştirmekte oldukları beş kişilik hava taksileri, 2023 yılında Amerika'da devreye sokacaklarını belirtmişti. Bütün bu gelişmeler birkaç sene içinde gökyüzünde büyük bir rekabeti tetikleyecek gibi duruyor. Ulaşım sektörünü değiştirip dönüştürecek.