YouTube Kids'e dair merak edilenleri Google Türkiye İletişim Müdürü Sırma Süren cevapladı

İlk olarak 2015'te ABD'de yayına alınan YouTube Kids, geçtiğimiz haftalarda yapılan dijital bir lansman eşliğinde 23 Nisan'da Türkiye'deki çocuklar ve ebeveynler ile buluştu. Şimdiye kadar pek çok kez; sosyal ağlar ve çocukların sosyal ağlardaki güvenliği ile ilgili yazılar kaleme aldım. Konu çocukların sosyal ağlardaki içerik tüketimi olduğunda;  YouTube Kids, her daim Türkiye'ye gelmesini istediğim uygulamalardan biri oldu.

Bu kapsamda; YouTube Kids hakkında merak edilenleri sormak için Google Türkiye İletişim Müdürü Sırma Süren ile bir röportaj gerçekleştirdik. Öncelikli olarak YouTube Kids'in neden ülkemize gelmesinin neden zaman aldığını merak ediyordum, o nedenle kendisine şu soruyu yönelttim: 

İlk olarak 2015'te yayına alınan YouTube Kids'in Türkiye'ye açılmasını uzun süredir bekliyorduk. Platformun Türkiye'ye açılması neden bu kadar zaman aldı? 

Bu soru üzerine YouTube Kids'in geliştirme ve yerelleştirme süreçlerine dikkat çeken Sırma Süren şöyle yanıtladı:

Haklısınız, Türkiye’deki ebeveynler ve çocuklar YouTube Kids'i uzun zamandır bekliyordu. Aslında 23 Nisan gibi hepimiz için önemli bir günde ve önemli bir haftada Youtube Kids'in Türkiye'deki kullanıcılarla buluşmuş olması; bence ayrıca heyecan verici oldu. 

Bizim YouTube'da odağımızda her zaman kullanıcı var. Odağımıza kullanıcıyı ve ürünlerin kullanıcıya sunduğu faydayı alıyoruz. Dolayısıyla ürünleri farklı ülkelerde, farklı pazarlarda kullanıcıyla buluştururken, bunu o ülkenin kullanıcılarına sunacağı fayda odağında değerlendiriyoruz. 

Hele ki YouTube Kids gibi, çocukları odağına alan bir üründe, çok hassas davrandığımız konular oldu. Bu sebeple de; YouTube Kids'teki içeriğin Türkiye’deki çocuklar için anlamlı olması, yerel içeriklerle donanımlı olması, bizim YouTbe Kids'i Türkiye'ye getirirken, kararımızın arkasındaki en önemli noktalardan biriydi.

Türkiye'deki çocukların alışık olduğu içeriklerle donatılması, zengin bir içerik kütüphanesinin olması; bizim için önemli bir noktaydı. Bu sebeple de; ABD’ye kıyasla ülkemize biraz geç geldi. 

Ancak şunun da altını çizmek isterim, hafızam beni yanılmıyorsa, YouTube Kids geçen senenin sonunda israile geldi. Bizden bir kaç hafta önce ise Mena bölgesine geldi. Dolayısıyla benzer sebeplerle de; bu ülkelerde YouTube Kids daha yeni ailelerle buluştu. 

İçerik üreticiler için yeni bir fırsat: YouTube Kids

YouTube'da çocuklara yönelik içerik üreten kanalların, YouTube Kids'ten nasıl yararlanacağı da merak ettiğim önemli konulardan biriydi. Sırma Süren'e sordum:

YouTube'da çocuklara yönelik pek çok içerik yer alıyor. İçerik üreticiler için YouTube Kids yeni bir fırsat mı? 

Kesinlikle!  YouTube Kids'te aslında çok katı topluluk kuralları ve politikaları üzerine içerikler belirleniyor Açıkçası, burada bizim pusulamız, çocuklara  katma değer sağlayacak, öğretici ve kaliteli içeriklerin yer alması. Dolayısıyla, bir fırsat mı? Evet, ancak çocuklarımızın bu geniş dünyasını yansıtabilecek, onların yeni, teknoloji odaklı keşfetme duygularını tatmin edecek içeriklerin yer almasını arzu ediyoruz.

Sadece bir çizgi film kurgusunda değil, biliyorsunuz yeni nesil keşfetmeye çok meraklı, onların bu açlığını da tatmin edecek ve kültürel olarak alakalı, aynı zamanda da YouTube'un katı topluluk kurallarına ve politikalarına uygun içeriklerin, Türkiye'deki  başarılı içerik üreticiler tarafından üretilip, YouTube Kids'te yer alması bizi heyecanlandırıyor. Dolayısıyla kesinlikle yeni fırsatlar olduğuna inanıyorum.

Biz, Türkiye'deki çocukların televizyondan aşina oldukları Kral Şakir ve Pepee gibi karakterlerin, platformda yer almasından çok memnunuz. Umuyoruz; bu içerik kütüphanesi, gitgide zenginleşecek ama  yeni içerik üreticilerinin de YouTube Kids'te yer alması bizi çok heyecanlandırıyor. 

Aileler YouTbe Kids deneyiminin bir parçası olmalı

Çocuklar için içerik üretimi, sadece alanında uzman, profesyonel içerik üreticilerin değil, sade vatandaşın da ilgi alanına giren bir konu. Bazı ebeveynler, çocuklarına kanal açarak YouTube içerik üreticileri arasında yer almayı başarıyor. YouTube Kids'i incelediğimde bu tarz içeriklerin de yer aldığını gördüm. Sırma Süren, hem YouTube platformundaki teknolojik önlemlerden, hem de içerik üretici ebeveynlerin hukuki açıdan nasıl bilgilendirildiğini paylaştı. 

YouTube Kids'te bazı ebeveynlerin çocuklarını çektiği içerikler de mevcut. Bu içerikler YouTube'ta da yer alıyor. Ebeveynlerin çocuklarını merkeze aldığı içerik kanalları oluşturmasına yaklaşımınız nedir? 

Biz, YouTube’da 13 yaş altındaki çocuklara uygun olmadığını her fırsatta dile getiriyoruz. YouTube'da 13 yaş altındaki çocukların buradaki içerikleri bir ebeveyn gözetiminde izlemeleri gerektiğinin altını çiziyoruz. Zaten YouTube Kids, bu ihtiyaçtan sebeple tamamen çocuklara özel bir uygulama olarak geliştirildi.

İçerisinde çocukların olduğu videolara geldiğimizde; burada biraz önce bahsettiğim topluluk kuralları ve politikaları çerçevesinde çok kapsamlı değerlendirmeler yapıyoruz. Burada hem teknolojik araçlardan yani biraz önce söylediğim topluluk kurallarına göre öğrenen otomatik filtrelemeler ve aynı zamanda gerçek insan incelemeleriyle; içerisinde çocuk olan videoları; değerlendiriyoruz. Uygunsuzsuz bir durum olduğunda direkt kaldırılıyor.

Bununla beraber platform üzerinde " flagging" dediğimiz; yani bir kullanıcının uygunsuz olduğunu düşündüğü bir videoyu, bir içeriği bize bildirme, bizi ikaz etme yöntemi de mevcut. Dolayısıyla siz uygunsuz olduğunu düşündüğünüz bir videoyu, içeriği; içerisinde çocuk varsa, bize doğrudan bu "flagging" sistemi üzerinden iletebiliyorsunuz, bizi ikaz edebiliyorsunuz ve topluluk kurallarına uygun olmadığı durumda gerekli bir aksiyon alınıyor. 

Bununla beraber aslında biz çocukları hedef alan ve içerisinde ihlal olan yorumları, içerikleri çok hızlı farkedecek teknolojilere tüm dünyada gerçekten çok ciddi yatırımlar yapıyoruz. Konu çocuklar olduğunda; bu bizim bir yerde kırmızı çizgimiz.

İçerik üretici ebeveynler için bilgilendirme ekranı

Sırma Süren, aldıkları önlemleri paylaşmanın ardından, ebeveynleri konu hakkında nasıl bilgilendirdiklerini de paylaştı: 

Fakat diğer bir noktaya dönersek; topluluk kurallarına ve politikalarına aykırı olmayan; ebeveynlerinin de içerik üreticisi olduğu ve çocuklarına da kanallarında yer verdiği içeriklerle ilgili; aslında biz bu ebeveynler platforma içerik yüklerken; onlara bir uyarı, bilgilendirme ekranı çıkarıyoruz. Bu bilgilendirme ekranı aslında yardım merkezimizde de olan bir içerikten yararlanıyor.

Ebeveynler; anne-babalar içerisinde çocuk olan bir görüntü yüklerken; uluslar arası ve yerel yasal zorunlulukları, hukuki yaptırımları detaylı anlatan bir bilgilendirme karşılarına çıkıyor. Bunun akabinde o videoyu  platforma yükleyebiliyorlar. Biraz önce bahsettiğim politikaları ve topluluk kurallarını Sivil Toplum Örgütleri ve uzmanlar ile yakından çalışarak sürekli güncelliyoruz. Dolayısıyla bu bilgilendirmeleri, kendisi de içerik üreticisi olan ebeveynlere sıklıkla yapıyoruz. Burada böyle bir kurgu ile bu sistemi yönetiyoruz. 

İlerleyen dönemde çocukların büyümesiyle bu içeriklerin platformdan kaldırılması söz konusu mu? 

İlerisi için ana karar mekanizmamız yerel kanunlar ve hükümler oluyor. Bir içerik ile ilgili bir mahkeme kararı olduğunda hukuk birimlerimiz otomatikman aksiyon alıyor, ilgili kanunu uygulamaya alıyoruz. Dolayısıyla ileride için çocuk yetişkin hale gelip hukuki hakkını kullanırsa; - biz her zaman yerel yasalara uygun faaliyet gösteriyoruz - bununla ilgili aksiyon alınacaktır. Her zaman yerel yasalar öncelikli karar mekanizmamız olarak faaliyet gösteriyor. 

YouTube'daki çocuk odaklı tüm içerikler YouTube Kids'te yer alacak mı? 

Bu arada sadece ebeveynler değil, 7-8 yaşındaki çocuklar da ebeveynlerine ısrar ederek, kendilerine YouTube kanalı açtırıyor. 13 yaş altı çocukların platformdaki varlığını yani içeriklerini ve kanalını YouTube Kids'e aktarmayı düşünüyor musunuz? 

YouTube kids’e içeriklerin dahil olması aslında bu bahsettiğim uzmanlarla ve STK ile gerçekleştirilen politikalar çerçevesinde karar veriliyor. Bu politikalara istinaden teknolojik altyapılar geliştiriliyor. Bu politikaları hesaba katan otomatik filtrelerden yararlanıyor sistem; dolayısıyla YouTube'da yer alan her şey YouTube Kids’te yer alacak gibi bir durum söz konusu değil. Ve hatta bu içerikler 7 gün 24 saat inceleniyor, değerlendiriliyor. Uygunsuz olduğunda hemen aksiyon alınıyor. 

Her aile birbirinden farklı, her çocuk da birbirinden farklı yetişiyor.  O yüzden biz bu teknolojik araçları sunuyor ve otomatik filtrelerle; kırmızı çizgimiz olan şiddet, çocuk istismarı, cinsel taciz gibi konularla ilgili hemen aksiyon alıyoruz. Buradaki teknolojiler geliştiriliyor.

YouTube Kids ebeveynlere çocuklarının dijital deneyimini nasıl yöneteceklerine dair bir mekanizma sunuyor 

Ancak diğer taraftan; çocuklar teknolojiyi tüketirken; ebeveynlerinin her zaman onlara rehberlik etmesi gerektiğine de inanıyoruz. Çocukların daha sağlıklı dijital deneyim geliştirmesi için anne babaların çocuklarıyla beraber bu deneyimi birlikte yaşaması, kendi aile düzenlerine göre bu deneyimi belirlemeleri gerektiğine inanıyoruz.

Ve zaten lansmanda da dikkatinizi çekmiştir. Uygulamanın öne çıkan özellikleri olan; yaşa uygun içerik seçilmesi; özellikle ortak cihazlarda ailedeki her çocuk profil oluşturulması, zamanlama kısıtlaması gibi özellikler; ebeveynlere anne-babalara çocuklarının bu dijital deneyimi nasıl yöneteceklerine dair bir mekanizma sunmak için geliştirildi. Ama biraz önce bahsettiğiniz YouTube'da kanal açılması gibi durumlar; her ailenin farklı olmasından sebeple; kendi verecekleri kararlar çerçevesinde gelişiyor.  

Teknoloji tüketen değil, teknoloji üreten çocuklar 

YouTube Kids'te ebeveynler için Özgür Bolat ile hazırlanan içerikler de yer alıyor. Bu içeriklere çocukların erişimi de mevcut. Platformun Türkiye'ye açılmasıyla içerik filtrelemelerde iyileştirme yapılmaya devam edilecek mi? 

İçeriklerin ana pusulası topluluk kuralları ve topluluk politikaları. Bunlara istinaden YouTube Kids'te izlenen videolar; algoritmik filtreleme, kullanıcı tavsiyeleri ve gerçek kişilerin incelemeleri sonucunda içerik kütüphanesinde yer alıyor. Sizin karşınıza Özgür Bolat videosu çıkmış. Mesela benim çevremde gördüğüm; içerik çok uygun ancak çocuk videodaki bir karakterden korkuyor, hoşuna gitmiyor, onu rahatsız ediyor.

Dolayısıyla burada hemen ebeveynlerin müdahale etmesi için o videoyu engelle, o kanalı engelle gibi özelliklerle; biraz önce bahsettiğim rehberlik konusu bu şekilde uygulamaya geçmiş oluyor.

Her çocuğa ayrı profil 

Süren sözlerini profil özelliklerini anlatarak sürdürüyor: 

Evet YouTube Kids tamamen çocuklar için tasarlanmış bir uygulama olmakla beraber;  ebeveynlerin bu içerikleri kendi uygun gördükleri şekilde denetlemesini kesinlikle tavsiye ediyoruz.

Bu profil ayarları olabilir; mesela 2 çocuğunuz vardır; onların ilgi alanlarına göre ayrı profilleri oluşturabilirsiniz. Örneğin, ben halayım, yeğenim astronomi ile ilgileniyor. Gezegenler vb. gibi bilgilere YouTube Kids'ten hakim. Dolayısıyla yengem, astronomiyi, yıldızları öğreten ilgi alanlarına göre kanalları seçiyor. Ama mesela ikinci bir yeğenim var; o daha 3 - 3,5 yaşında bir bebek; ona böyle daha şarkı ağırlıklı, yazıların da daha az olduğu ve biraz daha onun görüntülerle duyularının gelişmesini katkı sağlayacak kanallar üzerine bir profil oluşturuyor.

Biz istiyoruz ki; anneler babalar da, çocuklarının keşfetmek istedikleri dünyaya göre; hem bu içerikleri hem bu profilleri ayarlasınlar. Ama tabi ki bir şekilde hoşlarına gitmedikleri bir şey olduğunda da hemen müdahale etme imkanını uygulama içinde sunuyoruz. 

YouTube Kids'in filtremele ve özellikleri kadar, geliştirme ekibinin yol haritası da ilgilimi çekiyor. Süren'e YouTube Kids, Youtube'dan farklı olarak daha durağan bir geliştirme takvimine mi sahip? diye soruyorum. Şu şekilde yanıtılıyor: 

YouTbe Kids; kesinlikle gelişmeye devam edecek. YouTube ile kıyaslamak ne kadar doğru olur emin değilim. Ancak geri dönüp baktığımızda; YouTube Kids'in gelen bildirimlerle sadece Türkiye'deki ailelerin ihtiyaçlarına göre değil, tüm dünyada geri bildirimlerle sürekli yenilendiğini görüyoruz.

İçerik kütüphanesinden tutun, geliştirilen özelliklere kadar, - hele ki politikalar-  sivil toplum örgütleriyle çalışıp geliştiriliyor. Çünkü biz şuna inanıyoruz; çocukların, teknoloji tüketen çocuklardan ziyade teknoloji üreten çocuklar olmaları gerektiğine inanıyoruz. Bu da otomatikman uygulamanın,  çocukların ihtiyaçlarına göre güncellenmesini gerektiriyor.

O yüzden sorunuzun cevabı; evet, hem içerik kütüphanesi hem özellikler güncellemeye devam edecek. Geri bildirimler çok önemli. Günün sonunda; bu bir teknoloji, mükemmel değil. Türkiye'deki kullanıcılarla, çocuklarla ürünü buluşturan ekip olarak; biz de bu geri bildirimlere çok inanıyoruz. O yüzden ailelerden gelebilecek geri bildirimlere her zaman açığız. 

Yeni ücretleri iş birlikleri 

Platformda Özgür Bolat'In yanı sıra Pepee içerikleri de dikkat çekiyor. TRT Çocuk kanalından içeriklerin de YouTube Kids'te yer alacağı konuşulmuştu. İlerleyen dönemde YouTube Kids ve yerel içerik üreticilerinin yeni ücretli iş birliklerine adım atması mümkün mü? 

Kesinlikle mümkün. Ama altını çizdiğim gibi kaliteli, öğretici içerikler olmasına ve çocuklara aile dostu içerikler sunacak yeni iş birliklerine kesinlikle heyecanlanıyoruz. Özgür Bolat var dediğiniz gibi ; bununla beraber, TEGV'in (Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı) de bir koleksiyonu bulunuyor platform içerisinde. Türkiye'deki aktif  Sivil Toplum Kuruluşlarının burada çok rol oynayacağına inanıyorum. Farklı sivil toplum örgütleriyle farklı kütüphaneler, farklı koleksiyonlar yapma konusunda iş birliğine gideceğiz.

Ayrıca sizin de altını çizdiğiniz gibi,  Sevimli Dostlar, Kral Şakir ve Pepee gibi çocukların televizyondan tanıdığı karakterlerin de YouTube Kids'te yer alması bizi çok heyecanlandırıyor. İleriki süreçte kesinlikle YouTube Kids'in içerik kütüphanesi büyüyüp zenginleşmeye devam edecektir. 

İçerik üreticiler YouTube Kids'te nasıl yer alabilir? 

İçerik üreticilerin bize ulaşması için kocaman bir yardım merkezi var. Orada çok kapsamlı adımları var. Süreç; her hangi bir sosyal ağ platformunda profil oluşturmak gibi değil.Kullanıcıların yardım merkezindeki kurallara göre içeriklerini oluşturup, yükleyip YouTube Kids’teki içerik dünyasının geliştirme konusunda ilerlelemelerini tavsiye ederim. Ama dediğim gibi burada farklı konular için farklı kısıtlamalar olabilir.

İçeriğin çocuklara uygun olması, kültürel olarak alakalı olması, yerel olarak anlamlı olması gibi bir sürü kriterlerle değerlendiriliyor. Bir başvuru mekanizmasından ziyade; belli kriterleri geçmeniz gerekiyor. Belli sayıda video yükleyip bunların çocuklara uygun olduğunun işaretlenmesi gerekiyor. Ancak akabinde kanalınız aktif oluyor. Bu gibi kriterler ve politikalar akabinde; YouTube Kids'te kanalınız aktif oluyor. 

Yaş ve ilgi alanı özelleştirmeler 

Etrafımda da gözlemlediğim üzere, YouTube'a ve YouTube'daki içerik üreticilerinin içeriklerine alışan çocuklar, YouTube Kids'i kullanmak istemiyor. Henüz YouTube ile tanışmamış 0-4 yaş arası çocuklar ise YouTube Kids'i daha kolay benimsiyor. YouTbe Kids'in çocuklar arasında daha fazla kabul görmesini sağlamak için neler yapmayı planlıyorsunuz? 

YouTube Kids'in başta 13 yaş altı tüm çocuklar için zengin içerik kütüphanesiyle, onlara daha sağlıklı  bir dijital deneyim sunduğuna inanıyoruz. Burada biraz önce bahsettiğim özelliklerden biri olan; yaşa göre içerik belirleme konusu aslında biraz daha öne çıkıyor.

8 -12 yaş arası büyük çocukların bağımsızlığı biraz daha  arttığı için; onların karşılarına müzik video klipleri, bilgisayar oyunları, bilim, aile vlogları gibi içerikler çıkıyor. 

Küçük dediğimiz 5-7 yaş arası çocukların; daha ilgi alanlarını keşfetme döneminde olduğu uzmanlar tarafından bildirildiği için; onların karşısına çıkan içerikler arasında şarkılar,  çizgi filmler, hobiler geliştirmelerin sağlayacak el sanatları gibi içerikler yer alıyor. 

Üçüncü yaş grubu olan okul öncesi 3-5 yaş arası çocuklar; keşfetme duygularının başında oldukları için biraz önce bahsettiğim daha az metin,  daha fazla görsel içeren videolarla YouTube Kids'te buluşuyorlar.

Şimdi bu yaş profili; platformun üzerinde mevcut. Buna göre; aileler koleksiyonlar yapabilir, kendi uygun gördükleri içerikleri çocuklarının profillerine ekleyebilirler. Ama biz bir taraftan da şuna inanıyoruz; her çocuğun gelişimi farklı. Siz soruda gözlemlerinizi paylaşıyorsunuz ama her çocuğun gelişimi farklı, her ailenin bu tarz teknolojileri kullanımı farklı. 

Burada ebeveynler, anne-babalar; YouTube Kids'i alıp çocuklarının ihtiyaçlarına, gelişimlerine göre inceleyip;  daha güvenli bir deneyim sunması için uygulamayı beraber kullanmaları gerektiğini düşünüyoruz. Aileler uygun görüyorsa çocukların ilgi alanlarının nerede olduğuna göre karar verip,  YouTube Kids'i bu alanda kullanabilirler diye düşünüyorum. 

YouTube Kids'in yaygınlaşması için atılacak adımlar 

Sorunuzun diğer kısmı olan siz bunu aktif hale getirmek için bir şeyler yapacak mısınız? Tabi ki; biz iletişimimize devam edeceğiz. Aslında röportajın başında da bahsettiğimiz gibi aileler  YouTbe Kids'i uzun süredir bekliyordu. Biz ürünü Türkiye'deki anne babalara; ebeveynlere anlatmak için çalışmalarımıza devam edeceğiz  e özelliklerinden bahsedeceğiz.

Eminim önümüzdeki dönemde Türkiye'deki yerel içerik iş birlileriyle içerik kütüphanesini de genişleterek; YouTube Kids'in Türkiye'deki çocukların sağlıklı dijital deneyim geliştirmesine katkı sağlayacağına inanıyoruz. 

YouTube Kids tanıtımında temsilci atama konusu da gündeme gelmişti. Türkiye'de temsilci atamak operasyonel olarak Google ve YouTube'a fayda sağladı mı? 

Biz, Google olarak faaliyet gösterdiğimiz her ülkede yerel kanunlara, yasalara yönetmeliklere uyumlu faaliyet göstermeye dikkat ediyoruz. 5651 nolu yasa gereği Türkiye'de temsilci atanması da aslında yerel kanunalara uyum gösterme akabinde atılan bir adımdı. Biz her zaman kamu kurumlarıyla iş birliği halinde çalışıyoruz. Google'ın Türkiye'de 2006’dan beri bir ofisi var. Bu iş birliğimiz o zamandan beri her zaman devam ediyor. İleriki dönemde de devam edecek. Dolayısıyla bizim için; yasalara uymak üzere atılan bir adımdı bu. Bunun üzerine geçen senenin Aralık ayında YouTube'a bir temsilci atandı.