Endeavor Türkiye, İstanbul teknoloji ekosistemi haritasını yayınladı

Endeavor Türkiye ve Endeavor Global’in araştırma birimi Endeavor Insight bir araya gelerek 2019 yılındaki İstanbul teknoloji girişimciliği ekosistemini ele alan bir çalışma gerçekleştirdi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda çalışan İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) iş birliğiyle gerçekleştirilen çalışmanın ana destekçisinin Eczacıbaşı Topluluğu olduğunu da ekleyelim.

Endeavor Türkiye, İstanbul Teknoloji Ekosistemi haritasını daha önce 2012 ve 2014 yıllarında çıkararak İstanbul'daki girişimcilerin birbirlerine ve ekosisteme olan etkilerini ölçümlemişti. Endeavor Türkiye'nin 2019 yılında yaptığı çalışmanın iki önemli noktası bulunuyor. 

Bu noktalar ise çalışmanın kapsamı ve katılımcı sayısı açısından ilk ikisinden ayrılması ve bizlere ekosistemi geliştirmemiz adına atmamız gereken çok değerli noktaları, daha derin bir şekilde sunması. Bu çalışmada, girişimcilerin bir ekosisteminin oluşmasında kendi başlarına ne denli büyük etkileri olduğunu, yaptıkları yatırımlar, mentörlükler, rol modeli olmaları gibi birçok farklı etkileşimde görebiliyoruz.

İstanbul Teknoloji Ekosistemi Raporu ile girişimciler açısından sektörün durumu, güçlü ve zayıf yönleri değerlendirildi. İstanbul’da kurulu 865 teknoloji girişimcisinin açık verileri ile 200 teknoloji girişimcisi ve 20 kadar da yatırımcı ve destek kuruluşuyla birebir görüşmeler yapılarak yürütülen çalışma, İstanbul teknoloji girişimciliği ekosisteminin büyümeye devam ettiğini; ancak son birkaç yılda büyüme hızında düşüş yaşandığını gösterirken, girişimcilerin önündeki en büyük engelin sermaye ve teknik yeteneğe erişim ile yasal düzenlemeler olduğuna işaret etti.

Yüksek büyüme oranına sahip girişimler ise çoğunlukla e-ticaret, SaaS ve ödeme altyapısı alanlarında faaliyet gösteren şirketler olarak öne çıkıyor. Öte yandan İstanbul’un girişimci destekleme altyapısının hızla büyümekte olduğu, 2010 yılında 5 olan destekleyici kurum sayısının, 2019 sonunda 80’nin üzerine çıktığı görülüyor. İstanbul’da her yerli 12 teknoloji girişimi için bir kuluçka ve hızlandırma merkezi düşüyor.

Çalışmada girişimcilerin karşılaştığı en büyük sorunlardan birinin de ilgili mevzuatın yetersizliği olduğu belirtiliyor. Görüşme yapılan katılımcıların yüzde 50’den fazlası bunun ciddi veya çok ciddi bir sorun bir olduğunu düşünmekte. Girişimciler özellikle yetenekli çalışanların elde tutulmasına ilişkin düzenlemelerin yetersiz olduğunu ifade ediyor.

Çalışan hisse opsiyonu ve iş gücünün geri dönmesi için mali teşvikler gibi yasal düzenlemelerin yapılması isteniyor. Girişimciler için farklı yapılandırılmış desteklerin çıkarılması ve bunların Ar-Ge teşviklerinden ayrı tutulması ise başka bir konu olarak öne çıkıyor. Ar-Ge teşviklerindeki kısıtlayıcı yaklaşımların girişimcilerin hızlı ve değişime alışkın yapılarına uyum sağlayamadığı düşünülmekte.

Deneyimli girişimcilerin bu tecrübelerini melek yatırımcı ve mentor olarak ekosisteme aktarmaları ise İstanbul’un en önemli avantajlardan biri olarak karşımıza çıkıyor. İstanbul’da bulunan 865 teknoloji girişimi incelendiğinde, deneyimli bir girişimciyle bağlantısı bulunan bir şirketin yüzde 50’nin üzerinde bir büyüme performansına sahip olduğu gözleniyor.

Sektördeki yaklaşık 865 teknoloji şirketinin 186’sı seri girişimcilik, geçmiş iş deneyimi ve/veya melek yatırımcılık yoluyla en az bir diğer şirketle ilişkili. Akran ilişkileri de son derece güçlü, kurucuların yüzde 74’ü, şehirde görüşmek istedikleri herhangi bir kurucunun telefon numarasına aynı gün erişebileceğinii belirtiyor.

Öte yandan şirketlerini belli bir ölçeğe ulaştıran girişimciler, kurdukları şirketten elde ettikleri kaynağı ekosisteme geri vererek yeni nesil girişimcilere destek oluyor. İstanbul’da, 100 ve üzeri çalışanı olan girişimcilerin desteklediği girişimlerin ölçeklenme oranının 2 kat daha fazla olduğu gözlemleniyor.

2019 yılı itibariyle İstanbul’da kurulmuş veya genel merkezi İstanbul’da yer alan yaklaşık 865 teknoloji şirketi bulunuyor. Bu şirketler 25 binden fazla çalışana tam zamanlı ve kalıcı istihdam sağlıyor. Öte yandan istihdama katkının çoğu büyük şirketlerden geliyor. Bu istihdamın yüzde 68’i, minimum 50 çalışana sahip 107 yerli teknoloji şirketinden geliyor. İstanbul Teknoloji Haritası’nın detaylarına İSTKA’nın desteğiyle hazırlanan http://istanbultechmap.com/ web sitesi üzerinden ulaşabilirsiniz.