Nisan ayı başında ilkini paylaştığımız salgına bakış açısı ile ilgili araştırmamızın yeni raporunu ilginize sunarız. Geçtiğimiz döneme kıyasla baktığımızda salgın ve alınan önlemlerle yaşamaya alışıldığı ve bazı açılardan beklentilerin biraz daha iyimserleştiğini söylemek mümkün ancak bu dönemde ortaya çıkan etkilerin bundan sonra da devam edeceği öngörülebilir. Ekonomi, alınan önlemlerin yeterliliği, alınan kararlara bakış açısı bu dönem daha iyi olmakla birlikte emin olmayanların oranının da arttığını göz önünde bulundurmak gerek.
Son yıllardaki diğer büyük salgınlar – SARS, MERS, Ebola gibi – birçok ülkeyi bu kadar etkilemedi ya da etkisi daha hafif atlatıldı. COVID-19 ise her ülkeyi doğrudan etkileyerek günlük alışkanlıkları değiştirmeye zorladı. Evden çalışabilenler karantina sonrasında dışarı çıktıklarında eski hayatlarına dönebilmek, işini kaybedenler ekonomik zorluklarla mücadele edebilmek, şu anda çalışmak zorunda olanlar da sağlıklı kalmaya devam etmek konusunda bu dönem bittiğinde güçlük çekeceğe benziyor.
İnsanlarla uzun bir süre teması kestikten sonra yeniden bir araya gelmek çok kolay olmamakla beraber yeni sosyal koşulların belirlenmesi daha kolay olacak gibi görünüyor. Bu dönemde edinilen alışkanlıklara devam etmek önümüzdeki dönemlerde karşımıza çıkacak yeni normallere ayak uydurmayı kolaylaştıracakken farklı uygulamaların – iş yaşamı, sağlık, eğitim, vb. – daha hızlı kabul görmesini de sağlayacaktır.

COVID-19 ile ilgili endişe seviyesi
10 kişiden 5’i salgın ile ilgili çok endişeli olduğunu belirtmiştir. Geçen döneme göre bu oranda düşüş olsa da endişe seviyesinden emin olmayanların oranı artmıştır.

Ekonomi ile ilgili beklenti (Türkiye)
Salgının ekonomiye etkisi sorulduğunda hem Türkiye hem de dünya için beklenti olumsuz olmaya devam etmektedir.

Ekonomi ile ilgili beklenti (Global)

Salgının süresi ile ilgili beklenti
Geçtiğimiz dönem salgının daha ne kadar süreceğini sorduğumuzda 2 – 3 aylık bir beklenti varken, 1 seneye kadar salgının devam etmesi ya da daha da uzun süreceğini düşünenlerin oranı artmıştır. Endişe seviyesi ortalamada seyredenlerin oranının artmasıyla birlikte salgının süresinin uzama beklentisinin doğru orantılı olduğunu düşünmekteyiz.

Virüsü önleme ile ilgili kararlara bakış açısı
Virüsün önlenmesi ile ilgili Türkiye’de alınan kararlara bakış geçtiğimiz döneme göre daha olumluyken emin olmayan oranı burada da artmıştır.

Karantina Süresi
Görüşülenlerin %72’si bir aydan fazla süredir karantinada olduğunu belirtmektedir.

Online alışveriş davranışı (gıda ve temizlik ürünleri hariç)
Salgın sırasında da alışveriş alışkanlığını değiştirmeyen bir kitle söz konusudur. Görüşülen kişilerin %25’i – gıda ve temizlik ürünleri hariç – online alışveriş yapmadığını belirtmektedir.

Online alışveriş davranışı (market alışverişi)
Konu market alışverişine gelince online sipariş yerine markete giderek alışverişe devam ettiğini belirten %50 civarındadır. Çalışanlarda biraz daha düşük olmakla birlikte salgında da yüz yüze market alışverişi tercih edilmektedir.

Online alışverişte karşılaşılan sorunlar
Online alışveriş yaptığını belirtenler yaşadıkları sorunlar arasında en çok teslimat süresinin uzaması ile bazı ürünlerde fiyat artışını belirtmiştir.

Yemek siparişi verme
Yemek siparişi verenlerin oranı %16’dır – bu kişilerin %33’ü sipariş sıklığını değiştirmezken %42’si daha çok sipariş vermeye başladığını beyan etmiştir.

Yemek siparişi alışkanlığı

Salgınla ilgili kişisel endişeler
Salgınla ilgili birçok endişeden bahsedilirken görüşülen kişiler arasında aile ve yakınları ile kişinin kendisinin virüse yakalanmasından sonra yeterince egzersiz yapamamak ve sağlık hizmetlerine erişememek gelmektedir.

Karantinadan daha az etkilenmek için yapılan aktiviteler
Film, dizi izlemek, kitap okumak, yemek yapmaktan sonra egzersiz yapmak, yeni hobi edinmek, ev düzenlemek sıklıkla yapılmaktadır.

Karantinadan sonra devam edilecek alışkanlıklar
Görüşülen kişilerin %47’si karantina sonrasında da daha dikkatli el yıkayacağını, %44’ü daha çok rahatlamak için fırsat yaratacağını, %34’ü ise daha çok egzersiz yapacağını belirtmektedir.

Uzaktan sağlık uygulamlaarını kullanmaya yaklaşım
Virüs testleri için son dönemlerde sıklıkla konuşulmaya başlanan uzaktan sağlık uygulamalarını kullanmaya bakış açısı sorulduğunda görüşülen kişilerin yarısı bu tarz uygulamaları kullanabileceğini belirtmektedir.

Uzaktan sağlık uygulamlarına güven
Uygulamalardan çıkacak sonuçlara güvene geldiğimizde ise güven seviyesinin %16’larda kaldığını, %50’lik kitleninse çıktılara güvenip güvenmeyeceğine emin olmadığını görmekteyiz.