Covid-19 döneminde bir teknoparkın nasıl katkılar sağlayabileceğini Prof. Dr. Mesut Güner anlattı

Corona virüs, Birinci Dünya Savaşı’nın yarattığı olumsuz koşulların da etkisiyle kısa sürede bütün dünyaya yayılan İspanyol gribinden sonra dünyayı tehdit eden en tehlikeli virüslerden biri oldu. Her geçen gün küresel olarak vaka ve ölü sayısı artıyor. Son verilere göre dünya geneli vaka sayısı 3 milyon 598 bin 324 olurken, toplam iyileşen kişi sayısı 1 milyon 171 bin 569... Hayatını kaybedenlerin sayısı ise 251.832 kişi... Türkiye'de ise 127 bin 629 vaka bulunuyor. Toplamda 3 bin 461 kişi u hastalık yüzünden öldü.

Salgın ile mücadelenin en büyük yardımcısı teknoloji... Bilim insanları teşhis ve tedavi yöntemleri bulma konusunda yeni ürün ve teknolojilerin peşine düştü. Türkiye özellikle inovasyon merkezi haline gelen teknoparklar, bünyesindeki şirketler ile salgına karşı farklı medikal ürün ve teknolojiler geliştiriyor. Yıldız Teknopark da bunlardan biri... 2014'te kurulan yerleşke Türkiye'de ilk vaka açıklandıktan hemen sonra salgın ile mücadeleyle ilgili ürünlerin geliştirilmesi konusunda çalışmalara başladı.

Aşı üzerine çalışıyorlar

Yıldız Teknopark’ın en değer verdiği projeleri arasında  Covid-19 aşısı projesi bulunuyor. Çünkü aşı yüzyıllar boyunca milyonlarca insanın ölümüne neden olan salgın hastalıklarla mücadelede en önemli silah. Yıldız Teknopark Genel Müdürü Prof. Dr. Mesut Güner, “Aşıya yönelik peptid dizilerinin eldesi çalışmalarına başlandı. TÜSEB'e proje sunuldu cevap bekleniyor. Bir başka çalışma da hızlı tanı kiti hazırlanmasına yönelik. Yıldız Teknik Üniversitesi’nin liderlik yaptığı bu projede 7 üniversite ve oradaki akademisyenlerle birlikte bir araştırma merkezi ortak çalışıyor” diye konuşuyor.

Otonom hastane robotunun yazılımını yapıyorlar

Teknopark'ın bir diğer projesi ise otonom hastane robotu... Robot, hastane içinde çeşitli tıbbi malzeme ve atıkların, üzerinde bulunan dezenfektasyon kabinlerine konularak farklı noktalara güvenli şekilde taşınması, ortamın düzenli olarak dezenfekte edilmesi, veri toplama ve hasta takibi işlerinin yapılması için tasarlanıyor. Bu proje Yıldız Prototip Atölyesi’nin bir projesi. Teknopark tarafı bunun için 800 bin liralık kaynak ayırdı. Yıldız Kuluçka firması Polonom’da yazılım kısmı ile ilgili çalışıyor. Kısa zamanda öncelikle sağlık çalışanlarının yükünü azaltacak şekilde geliştirilecek robotların ilk modellerini sahada kullanıma sokmayı hedefliyorlar.

3D maske üretiliyor

Son dönemde özellikle en fazla akciğer tutulumu yapan COVID-19’un nefes ve öksürük yoluyla yayılmasını engellemek için maske oldukça önemli hale geldi. Özellikle hastane personeli ile market ve eczanelerde bulunan kişilerin  daha farklı koruyuculara ihtiyacı var. Bu yüzden Teknopark bünyesinde bulunan Mediderman, 20 Mart’tan bu yana yüz koruma siperi üretimine başladı. Şirket, Türkiye’de dayanışma kapsamında 3D printer sahibi firmalar yüz koruma siperi üretilmesi konusunda katkıda bulunuyor. Ancak salgın süresine bağlı olarak ihtiyacın artabileceği düşünülüyor. Mediderman gerekli üretim izinlerini alabilirse Gaziantep’te devreye girmesi planlanan fabrikada günlük 20 bin adetlik üretim planlıyor. Bu ürünün ihracatı konusunda da şimdiden görüşmelere başlanmış durumda.

Viral taşıma vasatı önemli, çünkü...

Teknopark bünyesinde Standart Media Medikal Ürünleri şirketi tarafından üretilen özellikle pandemi döneminde öne çıkan bir diğer ürün ise viral taşıma vasatı... Bu, hastalardan virüs teşhisi amacıyla alınan klinik örneklerin test laboratuvarlarına güvenli bir şekilde taşınmasını sağlayan bir sarf malzemesi ve tanı test sisteminin bir parçası... Bu yüzden oldukça önemli... Çünkü virüsün doğru tespiti, alınan örneğin doğru ve güvenli bir şekilde alınması ve kirletilmeden en kısa sürede laboratuvara ulaştırılması gerekiyor. Şirket kısa sürede günlük birkaç bin adet üretebilir duruma gelmesi bekleniyor. 

Prof. Dr. Mesut Güner, salgından önce sağlık sektöründe değişik alanda hizmet veren şirketleri bir araya getirdiklerini hatırlatarak sözlerine şöyle devam ediyor:

Bu konuda çalışmalara başlamıştık. Bizim için bir avantaj oldu. Tabii ki bu bizde normal günlük hayatlarımızda çeşitli risk planları yapıyoruz. Ama maalesef bütün dünyada da olduğu gibi pandemi için bir öngörümüz yoktu. Ama biz bu süreçte sağlık kümelenmesi bize avantaj sağladı. Teknopark, üniversitenin içinde... Burada üç tane sağlık alanında güçlü bölüm var. Bunlardan bir tanesi biyomühendislik alanında, diğeri biyomedikal diğeri de moneküler biyoloji ve genetik bölümü... Diğer bölümler ise sağlık sektörüne yazılım ve donanım geliştirebilecek nitelikte...

54 şehirde 85 teknopark bulunuyor

Türkiye’de faaliyette olan teknoparklar bugüne kadar 84,8 milyar TL ciro ve 4,4 milyar dolardan fazla ihracat gerçekleştirdi. Türkiye'nin üniversite laboratuvarlarında 2000 sonrasında başlayan hareket artık yeni bir evreye girdi. 2001'de sadece 2 olan teknopark sayısı, şu anda ülkemizin 54 şehrinde 85 rakamına ulaştı. Geçen 20 sene içinde toplamda 4 bin 916 firma faaliyetlerini teknoparklarda yürütmeye başladı. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerine göre, bu firmaların 284'ü yabancı ortaklı...