Bankacılık Sistemi Dışındaki Segmentler ve Bu Segmentlere Yönelik Aksiyonlar [Rapor]

Dünya çapında yaklaşık 1.7 milyar insanın herhangi bir banka hesabı ya da bir finansal görünürlüğü yok. Banka hesabı sahipliği daha çok geliri ve eğitimi yüksek, cinsiyet eşitliğini sağlamış ülkelerde daha yoğun gözlemlenirken hesap erişimi olmayanların neredeyse yarısı Bangladeş, Çin, Hindistan, Endonezya, Meksika, Nijerya ve Pakistan gibi gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor.

Mobil ve direkt bankacılığın ortaya çıkması, internetin ve akıllı telefonların yaygınlaşması ile farklı servislere ulaşmak daha kolay hale gelmekle birlikte finansal servislere duyulan güvenin düşük olması, işlem ücretleri ya da genel olarak bankacılık işlemlerinin okuryazarlığında eksiklikler olması da potansiyel müşterilerin bu hizmetlere erişimini kısıtlamış olabilir. Bunun yanında bu kitlenin erişimini sağlamak için harcanacak efor ve maliyetin beklenen gelir kaynağını yaratmaması da bankaların bu segment için geri planda durmasının nedenlerinden olabilir.

Gelir eşitsizliği de toplumlardaki hesap sahipliği açısından en önemli kriterlerden - Türkiye’de 2014 ile 2017 seneleri arasında daha çok kazanan bireylerle düşük gelir seviyesine sahip bireyler arasındaki hesap sahipliği farkı %8’den %20’lere çıktı. Bununla birlikte gelişmekte olan ülkelerde düşük gelir seviyesindeki bireylerde mobil banka hesabı sahipliğinin arttığını da görmekteyiz. Kenya ve Zimbabve’de daha çok kazananlara kıyasla düşük gelir seviyesindeki bireyler daha çok mobil hesap açmaya eğilimli (The Global Findex Database, 2017). Mobil hesap sahipliği ile gelir seviyesi arasındaki ilişki henüz bir hipotez olsa da bankacılık sistemlerine dahiliyet açısından olumlu bir gösterge olduğunu düşünmekteyiz.