Dün sizlere verilerine erişmek için Facebook'un gençlere ödeme yaptığı Research uygulamasından bahsetmiştik. Bu noktada Research uygulaması üzerinden şirketin 2016 yılından bu yana iOS ya da Android uygulamasını indirerek verilerini ve gizliliklerini satan 13 -35 yaş aralığındaki kullanıcılara aylık 20 dolar’a varan ödemeler yaptığını hatırlatalım.
Dün paylaştığımız yazıda da belirttiğimiz üzere bu uygulamanın bir başka versiyonu olan ve yine Facebook tarafından desteklenen Onavo Protect, geçtiğimiz yıl Apple tarafından engellenmişti. Dolayısıyla Research'ün engellenmesi de an meselesiydi. Research uygulamasının arka planı gündeme otururken, Apple Facebook'un Research uygulamasını dağıtmasını sağlayan Enterprise Sertifikası'nın App Store onayından geçmediğini farketti.
Ne de olsa Facebook, Research uygulamasının arkasındaki isim olarak doğrudan konumlanmak yerine, bu işteki rolünü gizlemek için uygulamayı Applause, BetaBound ve uTest gibi beta test hizmetleri üzerinden yönetiyordu. Uygulamanın veri toplama esnasında gerçekleştirdiği gizlilik ihlallerinin ve arkasındaki ismin Facebook olduğunun gün yüzüne çıkmasının ardından Apple, uygulamayı platformundan kaldırdı. Zira daha önce de sizlere aktardığımız üzere Research, kullancıların telefonlarına sağladığı erişim düzeyi ile Apple ilkelerini ihlal ediyor.
Ortaya çıkan bir başka ihlal de Enterprise sertifikası kapsamında gerçekleşti. Enterprise sistemi şirketi içi kullanılan kurumsal uygulamaların çalışanlarına dağıtım yapmasını sağlar. Oysa Facebook, Research için kullandığı bu sertifikayla birlikte şirket dışındaki test kullanıcılarına ödeme yapıyordu. Facebook dün Research uygulamasının detaylarının ortaya çıkmasıyla birlikte uygulamayı iOS'tan kaldıracağını açıklamıştı ancak bu durum karşısında Apple'ın şirkete yaptırım uyguladığını belirtmemişti.
Bu noktada 2016'dan bu yana Facebook'un sessiz sedasız bir şekilde Research programını iOS ve Android'te çalıştırdığını ve bu programın yakın zamanda Project Atlas adıyla altında da faaliyet gösterdiğini hatırlatmakta fayda var. 13-35 yaş aralığındaki kişilerin ödeme aldığı platformun, yüzde 5'ini lise ve üniversite çağındaki gençler oluşturuyor. Instagram ve Snapchat reklamları üzerinden kazanılan bu kitle, aylık ödemelerin yanı sıra Research uygulamasının indirilmesiyle birlikte ikramiye de kazanıyor.
Research uygulaması kapsamında trafiği Facebook'a yönlendiren bir VPN ve gençlerin telefonlarına yönetici erişimi yapabilen Trust isimli bir şirket de faaliyet gösteriyor. Böylece Facebook kullanıcıların web tarayıcısındaki hareketlerini, telefonunda kullandığı uygulamaları, bu uygulamaların nasıl kullanıldığını ve hatta şifrelenmiş sohbet içeriklerini dahi görüntüleyebiliyor.
Facebook'un benzer projesi Onavo Protect geçtiğimiz yıl Apple'ın kendi ilkelerini değiştirerek VPN uygulamarının veri toplama politikalarını yasaklaması sonucu kapatılmıştı. Paralel olarak aynı fonksiyonlara sahip olmasına rağmen Facebook, Research uygulamasını hiçbir şekilde App Store'an kaldırmadı. Aynı fonksiyonlara sahip olmanın ötesinde, Research uygulamasının Onavo ile birçok benzer kod ve referans kullandığını da ekleyelim.
Bu durumda Facebook'un Apple 2018 gizlilik ilkelerine bilerek ve isteyerek itaatsizlik ettiğini, aynı zamanda da Enterprise Sertifikası programını istismar ettiğini söylemek mümkün. Halihazırda Tim Cook ve Mark Zuckerberg arasındaki gergin ilişkinin önümüzdeki günlerde daha fazla çekişmeye sahne olacağı kesin.
Kullanıcılar programa kayıt olana kadar Research uygulamasının Facebook ile ilişkisi gizli tutuluyor. Kullanıcılara kesin talimatlar ve uyarılar gönderen uygulama, Facebook'un VPN üzerinden topladığı verinin kapsamını da asla belirtmiyor. Ödeme yapılan kullanıcıların küçük bir kısmı gençlerden oluşsa dahi, küçük yaştaki kullanıcıların verilerinin onlara haber verilmeden toplanması hiç de hoş bir durum değil.
İlk Yorumu yazmak ister misiniz?
Yorum Yazmak için Giriş Yap