Sözleşmelerde Türk Lirası dönemi bilişim sektörünü nasıl etkileyecek?

Sözleşmelerin Türk Lirası üzerinden yapılacak olması, teknoloji sektörünü oldukça etkileyecek bir karar olarak karşımıza çıkmakta. Bu sebeple kararın ekosisteme getirdiklerini HukukiWeb yapımcısı ve bilişim avukatı Şebnem Ahi'ye sorduk.

Öncelikle kararın özetine birlikte bakalım: Resmi Gazete’de dün yayımlanarak yürürlüğe giren "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar"da değişiklik uyarınca gayrimenkul alım satım, taşıt ve finansal kiralama dahil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing ile iş, hizmet ve eser sözleşmelerinde sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin Türk Lirası’yla yapılması kararlaştırıldı.

Karar neleri kapsıyor ve kimleri ilgilendiriyor?

Kararda da belirtildiği üzere, taraflar arasındaki sözleşme menkul veya gayrimenkul alım satımına veya kiralanmasına dair ise veya taşıt ve finansal kiralama sözleşmelerinden biriyse veya leasing ile iş yapılıyorsa bu kapsamda değerlendirilecek. Burada Şebnem Ahi'ye karar kimleri ilgilendiriyor dediğimizde cevaptan ne kadar kapsayıcı olduğunu anlıyoruz:

Ş.A.: Sadece alım satım, kiralama sözleşmeleri değil aynı zamanda, bir tarafın hizmet sunduğu, diğer tarafın da bu hizmet karşısında bedel ödediği hizmet sözleşmeleri ile yüklenicinin bedel karşılığında bir eser meydana getirmeyi taahhüt ettiği eser sözleşmeleri de bu kapsama dahil edildi ve sözleşme bedelinin döviz cinsinden ya da dövize endeksli olarak kararlaştırılamayacağına karar verildi.

Fakat bu kararın uygulanması için sözleşme taraflarının Türkiye'de yerleşik kişiler olması gerekiyor. Yani taraflardan birinin yurtdışında yerleşik olması durumunda bu karar tarafları bağlamıyor.

Döviz ile yapılan eski sözleşmeleri de kapsayacak mı?

Bir diğer konusu ise sadece yeni sözleşmeler mi yoksa eski sözleşmeleri de kapsıyor mu sorusu oldu. Bu konuda Şebnem Ahi'nin cevabı ise oldukça net.

Ş.A.: Sadece bu tarihten itibaren yapılan yeni sözleşmeler değil aynı zamanda daha önce bedelinin döviz olarak ödenmesine karar verilen sözleşmeler de bu kapsamda yer alıyor. Dolayısıyla daha önce sözleşme bedelini döviz olarak belirleyen veya dövize endeksli olarak ödeme alan sözleşmeler devam ediyor ve halen geçerli halde ise bunlara tadil veya ek protokol düzenleyerek TL üzerinden ödeme yapılmasına dair düzenleme yapılması gerekiyor.

Sözleşmeler ne zamana kadar yenilenecek?

Eski sözleşmelerin de yenileneceğini öğrendikten sonra akıllara gelen ilk soru "Peki, tarafların ne zamana kadar süresi var?" oluyor. Bu konuda cevapsa:

Ş.A.: Dünkü resmi gazetede yayımlandığından, yani 13.09.2018 tarihinden itibaren 30 gün içinde sözleşmelerin buna göre yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Aksi halde 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’un 3. maddesinde, Cumhurbaşkanının bu Kanun hükümlerine göre yapmış bulunduğu genel ve düzenleyici işlemlerdeki yükümlülüklere aykırı hareket eden kişilerin, 3 bin Türk Lirası'ndan 25 bin Türk Lirası'na kadar idarî para cezası ile cezalandırılacağı maddesini hatırlatmakta fayda var.

Bilişim sektörünü nasıl etkileyecek?

Sözleşme yenilenmesi ve 30 gün zorunluluğu derken oldukça önemli bir iş yükü ve karışıklığın ortaya çıktığını belirtmek lazım. Peki, global oyuncuların da yer aldığı ve hizmet vermesi açısından yurt dışından fatura kesmenin çok da zor olmadığı bilişim sektörünü bu karar nasıl etkileyecek?

Ş.A.: Özellikle bilişim sektöründe sözleşme tarafları her ne kadar Türkiye'de yerleşik de olsa illaki işin niteliği gereği, bir tarafın yurt dışındaki bir üçüncü kişi ile çalışması zorunlu olabiliyor ve böyle bir durumda üçüncü kişiden sözleşmenin diğer tarafı için alınan hizmetin yabancı para birimi üzerinden alınıyor olması, sözleşme tarafları arasında belirlenecek sözleşme bedelinin TL olarak belirlenmesini zorlaştırıyor.

Örneğin; dijital reklam ajanslarının müşterileri için yabancı menşeili firmalardan aldığı dijital reklamların dövizle alınması, bilişim firmalarının hizmet türüne göre değişen ihtiyaca göre bir hizmeti yabancı para birimi ile yurtdışından sağlıyor olması, bir hosting firmasının kiralayacağı alan adını veya vereceği hosting hizmetini yurtdışındaki bir sağlayıcıdan alıyor olması, bir e-ticaret sitesinin tedarikçilerinin yurt dışında olması gibi hususlar örnek olarak sayılabilir ve bu örnekler çoğaltılabilir.

Yurt dışı yerleşik firmalara avantaj mı sağlayacak?

Türkiye'de yerleşik şirketelere gelen bu kapsayıcı düzenlemeye karşılık yurt dışı yerleşiklerde böyle bir durum söz konusu değil. Bu da yurt dışı ile rekabet eden ve teknolojik harcamaları döviz cinsinden olan yerli firmaları zorlayacak mı?

Ş.A.: Diğer yandan yurt dışı menşeili firmalara tanınan bir imtiyaz olarak da görülebilir ve Anayasa'ya bu noktada aykırılık teşkil edebilir, nitekim Türkiye'de yerleşik bir hizmet veren ödemesini TL üzerinden almaya zorunlu bırakılırken, yurt dışındaki firma üzerinden hizmet verenler bu düzenleme kapsamında tutulmamıştır.

Ayrıca merkezi yurt dışında olup Türkiye'de irtibat bürosu, ofisi, şubesi olan teknoloji firmalarının Türkiye'de yerleşik sayılıp sayılmayacağı gibi sorunlar da henüz netleşmiş değil. Hatta mevcut sözleşmelerin tadil edilmesi aşamasında, tadil tarihine dek ödenmemiş borçların döviz üzerinden olması durumunda bunların hangi kapsamda yer alacağı,  diğer yandan sözleşmelerin bedelinin artması halinde damga vergisinin yeniden ödenmesi gibi sorunların da baş göstereceği düşünülmektedir.

Bu karar ile birlikte firmaları bekleyen maliyetler nelerdir?

Oldukça kapsamlı bir karardan ve etkilerinden bahsettik. Son olarak da maliyetlerine değindik. Şebnem Ahi'ye bu soruyu sorduğumuzda cevap şu şekilde oldu.

Ş.A.: Elbette firmaların bu tadilleri avukat eşliğinde yapması gerekeceğinden ilave iş yükü ve masrafın da doğması kaçınılmaz görünüyor. Diğer yandan Hazine Müsteşarlığı tarafından önümüzdeki günlerde bu uygulamanın istisnaları belirleneceğinden, bu konuların da netleşeceğini düşünüyoruz.

Şebnem Ahi'nin cevaplarından çıkardığımız sonuç ise birçok sektörde olduğu gibi, bilişim ekosisteminde yer alan oyuncuların da bu karardan fazlasıyla etkileneceği oldu. İlerleyen dönemlerde kararda bir değişiklik olup olmayacağı bilinmez, ama bu süreçte sektörde yaşanacak gelişmeleri yakından takip ediyor olacağımızı belirtelim.

Görsel Kaynak: Deposit Photos