Yerli IoT girişimlerinin karşılaştıkları sorunlar ve sorunların çözümleri nelerdir?

2022 yılına kadar nesnelerin internetinin gücünden faydalanarak hayata geçirilecek teknolojilerin oluşturacağı pazarın 410 milyar dolara yaklaşacağı tahmin ediliyor. Dünyadaki IoT girişimleri ile ilgili birçok bilgiye minik bir internet araştırmasıyla ulaşabiliyor olsak da ülkemizde bunun için detaylı bir araştırma gerekebiliyor.

Ülkemizde Evreka, Monument, Zaxe, ATAR Labs, Servo Kiosk, Onlock ve Ingenious olmak üzere önemli girişimler var. Bu alanda değer yaratan IoT girişimlerine sorunlarını ve çözümlerini sorduk. Ülkemizde de nesnelerin interneti girişimleri son dönemlerde yükselişe geçti. Biz de IoT'nin genel sorunlarıyla ilgili olarak aklımıza takılanları biraz irdeledik ve oldukça önemli cevaplar aldık. Sonucunda ise bu sorunların çözümlerinin neler olabileceğini anlamaya çalıştık.

Hemen başlayalım! Aldığımız cevaplardan yola çıkarak nesnelerin interneti odağındaki girişimlerin en büyük sorununu, 3D yazıcı girişimi Zaxe'den Koray Kurhan'ın da sözlerinden yola çıkarak standartlaşma problemi olarak açıklayabiliriz. Peki, IoT’de standartlaşma nedir? Kullanılan iletişim protokolleri ve arayüzler standart olmadığı için farklı üreticilerin ürünleri birbirleriyle uyum sağlayamıyor. IoT dediğimiz zaman sınırsız cihazın birbirine bağlanması gerekiyor, ancak her cihazın standardı farklı olduğu için cihazlar birbiriyle eşleşemiyor. Bu da kullanıcı tarafında ciddi bir sıkıntıya sebep oluyor ve o ürünler tercih edilmiyor.

Atık toplama süreçlerini sensörlerle akıllı hale getiren Evreka'dan Umutcan Duman, sektörde yaşanan bir diğer sıkıntının ise IoT kavramının hem tüketici hem de karar vericiler tarafında tam oturmamış olması olduğunu belirtti. IoT’deki yanlış çözüm yolları da bu nedenle pazarın gelişimine yavaşlatmaya devam ediyor. Tak-çalıştır akıllı ev sistemleri girişimi Ingenious'tan Burak Adalı, IoT girişimlerinin ülkemizde, AR-GE eksikliğinden ve işe özel bütçelerinin olmayışından dolayı da tam olarak ne yapacaklarını bilmediklerini söylüyor. Hal böyle olunca ürün ve pazar eşleşmesi, düşük maliyetle ve kısa zamanda gerçekleşemiyor.

Yerli siber güvenlik girişimi ATAR Labs'ten Burak Dayıoğlu'nun söylediğine göre bir diğer konu ise güvenlik. Bu konu da IoT ürünleri için ciddi bir sıkıntı olmaya devam ediyor. Güvenlik odağında gerekli önlemler alınmadığı için IoT ürünleri kullanan işletmelerin gelecekte büyük sıkıntılarla karşılaşacağı düşünülüyor. Yazılım konusunda sıkıntı olmasa da donanım açısından Türkiye’de destek bulmanın zor olduğu sektörde yüksek maliyetten kaynaklı prototipleme de oldukça zor. Bu probleme bir de tedarik ve üretim yeri bulma sorunu ekleniyor.

Girişimlerin bir diğer sıkıntısı da yeterli destek göremiyor olmaları. Bu denli değerli ve geleceğe dönük girişimlerin, hem devlet hem de şirketler nezdinde yeterli desteği görememesi de epey üzücü bir durum diyebiliriz.

Gümrük muafiyetinin 22 Euro’ya düşmüş olması, yazılım tarafında hizmet veren girişimler açısından büyük sıkıntılar yaratmasa da dışarıdan parça tedarik etmek isteyen ürün bazlı girişimler tarafından ciddi sorunlar doğurabiliyor. Plaza ve kampüs gibi alanlarda hızlı, kolay ve keyifli bir yemek deneyimi sunan kiosk çözümü Servo Kiosk da prototip üretimlerinin gümrük muafiyetinden etkilendiğini belirtiyor. Bu durumun sonucunda ise AR-GE üretimi ister istemez yavaşlıyor ve girişimlerin ilerleyişi yavaşlıyor.

Peki, IoT sektörünün sorunlarının çözümleri neler olmalı?

Öncelikli olarak hiçbir çözüm yolunun hızlı bir ilerleyiş sağlamayacağını ve sorunların çözümünün zamanla oturacağını belirtelim. Bunun dışında büyük firmalar risk almalı, hızlı davranıp yeni işlere erken para ve emek yatırmalı. Firmaların yanında eğitim alanında da çözüm yoluna gidilmesi gerekiyor; bu sebeple yapay zeka destekli depolama cihazı üreticisi Monument'tan Ercan Erciyes'in de söylediğine göre üniversiteler IoT konusundaki AR-GE çalışmalarını artırmalı.

Bu gibi çözümlerin yanında, yaşanılan en büyük sıkıntılardan biri olan “standartlaşma" konusunda ise belirli bir hız kazanılması gerekiyor. Ayrıca özellikle cihaz üretimi yapan girişimler için gümrük muafiyeti sağlanmalı. IoT ve donanım girişimlerinin piyasaya ürün çıkaracak aşamaya gelmesi için de çekirdek yatırımların artırılması, bu aşamada ciddi bir önem kazanıyor. Fiziksel bir anahtar gerektirmeksizin kolay ve güvenli giriş yetkisi paylaşımı ve kilit sistemi üreten Onlock da yolun başındaki girişimler için KDV teşvikinin ve yatırımcı desteğinin artırılması gerektiğini söylüyor.

Bu çözümlerin ışığında Türkiye’deki IoT girişimleri, yurt dışındaki eşdeğerlerini yakalama şansı elde edebilirler, pazar bulma ve tedarik alanında kendilerini geliştirebilirler.