İletişimin temelleri: En önemli 10 iletişim keşfi

İki kibrit kutusuna (veya konserve) uzunca bir ip bağlayıp uzaktan ses iletişimi kurulabildiğine inanan çocuklardandım. Benimle aynı yaşlarda olanlar iletişimin farklı yönetlerini gördükleri için çok şanslı. İlkokul-ortaokul dönemlerimde önce çocuk dergilerinde, sonra Bilim ve Teknik'teki panolardan bulduğum mektup arkadaşlarım vardı. Telsizle rast gele insanlarla konuşulan dönemleri de gördüm, sabahlara kadar IRC sohbet odalarında kimin ne dediğinin anlaşılmadığı dönemleri de. Çevirmeli telefona minik kilitlerden takıldığı zamanlar; eve telefon bağlatmak için sıraya girilen, şanslıysanız bir yıl içinde hat verilen, televizyonda tek ve sonra iki kanallı zamanlar. Taşınabilir radyolar, Walkman'ler, özel televizyonlar, özel radyolar, cep telefonları... Gerisini biliyorsunuz zaten.

Dönüp geçmişe baktığımda hâlâ şaşırmadan edemiyorum. Bu kadar kısa süre içinde iletişimin bu denli hızlı gelişmesi harikulade değil mi? Bu yazıda size iletişimin en önemli 10 keşfinden bahsediyorum. Peki, "iletişim" kelimesinin mucidinin kim olduğunu biliyor musunuz? Bu güzel ve işlevsel kelimeyi dilimize kazandıran kişi; araştırmacı ve yazar kimliğiyle tanıdığımız ama aynı zamanda çok iyi bir filolog olan Murat Belge'dir. Soyadı "Belge" olan birinden elbette böylesine icatlar beklemek gerekirdi. :)

Alfabe (MÖ 4000-1200)

Bilgi kaydetme yeteneği, konuşmadan sonra en önemli insan iletişimi keşfi olarak kabul ediliyor. Kavramlar ve heceler içeren bir piktograf yazım sistemi olan Sümer çivi yazısı, milattan önce 4000 dolaylarında geliştirildi. Yerini, ayrık sesleri temsil eden karakterler içeren Fenike alfabesine bıraktı.

Posta Hizmeti
 (MÖ 27-MS 14
)

İlk olarak Perslerin MÖ 550 civarında bir çeşit posta hizmeti verdiği düşünülüyor. Fakat, halkın yazılı mesaj gönderebilmesini sağlayan böyle bir sistemin en erken ve en iyi belgelenmiş kanıtı, Roma imparatoru Agustus dönemine rastlıyor.

Kağıt
 (MS 105)

Gutenberg Matbaa Makinesi (
1450)

Yüzyıllar boyunca, okur yazarlık ve edebiyat sadece dini alimlere ve zengin entelektüellere özeldi. Sonra Alman Johannes Gutenberg, değişebilen harflere sahip metal baskı matbaasını icat etti ve böylece yayınlar daha hızlı ve ekonomik bir şekilde çoğaltılabildi.

Optik Telgraf
 (1792)

Claude Chappe, tepesinde mekanik kollar bulunan 566 kuleyi memleketi olan Fransa boyunca çevreleyerek ilk optik telgraf sistemini icat etti. Bu sayede askerler ve memurlar uzak mesafelerden hızlı bir şekilde mesaj gönderebildiler.

Mors Kodu
 (1840)

Telgraf zaten icat edilmiş olsa da, Amerikalı bir ressam olan Samuel Morse, bir dizi noktalar ve çizgiler şeklinde kodlanan bilgiyi iletmek için elektrik sinyallerini kullanan daha gelişkin bir aygıtın patentini aldı.

Telefon 
(1876)

Telefonu icat ettiğini iddia eden pek çok kişi olsa da, farklı mekanlardaki insanların birbiriyle konuşmasını sağlayan bir aygıt için ilk patent başvurusunu yapan mucit, Alexander Graham Bell oldu. Cem Yılmaz'ın son gösterisindeki Graham Bell bölümü, telefonun durumu ve doğuşuyla ilgili eğlenceli ve az da olsa bilgilendirici :)

Kablosuz iletişim
 (1895)

Guglielmo Marconi, elektromanyetik radyasyonu kullanarak kablosuz bir şekilde mesaj iletmeye yarayan sistemi, kendinden önceki çalışmalardan yola çıkarak geliştirdi. 1895’te, neredeyse 2,5km’lik bir mesafeden sinyal göndermeyi ve almayı başardı. 1901’e gelindiğinde sinyaller artık Atlantik’i aşıyordu.

Televizyon 
(1925)

Önceden kaydedilmemiş canlı resimlerin izlenmesini sağlayan ilk ekipman 1925’te çıktı. Benzer teknolojiler önceki 50 yıl boyunca geliştirilmiş olsa da, halka açık ilk tanıtımı İskoç John Logie Baird 1925’te yaptı.

Arpanet 
(1969)

Bilgisayarların birbirlerine bağlanıp iletişim kurmaları artık mümkün olduğunda modern ağlar doğmuş oldu. Bu teknoloji, Arpanet’in (İleri Araştırma Projeleri Ajansı Ağı) kurulmasının yolunu açtı. ABD’deki araştırma laboratuvarları arasındaki bilgi paylaşımına yardımcı olmak için tasarlanan bu sistem, böylece internetin temellerini atmış oldu.