Konuk yazarımız Frédéric Mazzella, paylaşım ekonomisinin öne çıkan girişimlerinden BlaBlaCar'ın kurucusu ve CEO’sudur.
BlaBlaCar’da en önemli şirket değerlerimizden biri “Share More, Learn More” (Daha Fazla Paylaş, Daha Fazla Öğren) Bundan yola çıkarak, geçtiğimiz 10 yıllık girişimcilik yolculuğumda öğrendiklerimi paylaşmak istiyorum.
Startup yaratmanın en temel öğelerini, bir diğer deyişle “Startup’ın ana renkleri”ni detaylandırmaya çalışacağım bu seri 3 makaleden oluşacak.
İşte keşke yolun en başında bilseydim dediklerim…
Başarılı bir startup’ın sırrı nedir? Sihirli bir formül olduğunu söyleyemem ama geçtiğimiz 10 yıllık girişimcilik geçmişimden öğrendiğim kadarıyla başarmak için üç önemli bileşenin olması şart. Ana renkler gibi bu üç bileşen de diğer her şeyin onlardan yaratılabileceği ancak yerlerine başka bir şey koymanın mümkün olmadığı en temel öğeler:
- Yeşil: Ekip, değerler, ürün ve üyeler üzerine inşa edilen Şirket DNA’sı
- Mavi: Doğru performans göstergeleri, finansman ve global hedef doğrultusunda oluşturulan Sağlam Büyüme Stratejisi
- Kırmızı: Esnek düşünme şekli, sıkı çalışma ve güçlü istek ile hareket eden Girişimcilik Ruhu
Bu makale, bu üç öğeyi ele alarak inceleyeceğim ve girişimcilik yolculuğunda öğrendiklerimi ortaya koymaya çalışacağım üçlü serinin ilki.
Bölüm 1- DNA
DNA bir kişinin ya da herhangi bir şeyin en temel özellikleri ya da nitelikleridir. Bu durumda, bir şirketin DNA’sını da ekibi, temel değerleri ve ürünü oluşturmaktadır.
EKİP
BİRBİRİNİ TAMAMLAYAN VE İŞBİRLİKÇİ
Aynı yöne giden sürücülerle yolcuları buluşturarak şehirler arası yolculukları paylaşmalarını sağlayan bir platform oluşturma fikrini düşünmeye başladığımda belli bir vizyona ve bunu bir işe dönüştürmeye yardımcı olacak uygun yeteneğe sahiptim. Fakat bunu yalnız başıma yapmak istemedim. İyi bir arkadaşım ve eski bir iş arkadaşımla başladım.
Nasıl kodlama yapılacağını oldukça iyi biliyorduk ancak yüksek hacimli kullanıcı hizmetini destekleyecek türde bir altyapı oluşturacak deneyimimiz yoktu. O dönem, büyük ve başarılı online platformlar geliştirme konusunda sağlam bir yazılımcı geçmişine sahip Francis Nappez (kurucu ortak ve CTO) ve girişim sermayesi, startupların kendi kendilerini finanse etmeleri ve en verimli ekip altyapısını kurmakta ciddi bir deneyime sahip Nicolas Brusson (kurucu ortak ve COO) ile tanıştım.
Şirketin kurucu ekibi olarak, birbirimizi tamamlayan yeteneklerimizden ve ortak motivasyonumuzdan faydalanmaya devam ediyor ve kurduğumuz startup’ın her açıdan büyümesini sağlamak için birlikte, elimizden gelenin en iyisini yapmaya gayret ediyoruz. Şimdiye kadar şirket kültürümüze uygun harika yetenekler kazandık ve karşılıklı etkileşimi besleyecek yatay bir yapılanma oluşturmaya devam ediyoruz. Takımlar arasında bilgi ve uzmanlık paylaşımını teşvik etmek, birlikte öğrenmek ve büyümeyi sağlamak açısından son derece önemli.
Kural: Tamamlayıcı kişilerle ortaklık kur ve sahipliği paylaş
Tamamlayıcı yeteneklere sahip kişilerle ortaklık kurmak ve bu kişilerin amaçlarının uyumlu olması son derece önemli. Tamamlayıcı bir ekip, büyümeye giden yolda karşınıza çıkabilecek çeşitli zorluklarla mücadele etmek için çok daha hazırlıklıdır. Yatırım almaya çalıştığınız her evrede, yatırımcılar, vizyonu yerine getirme olasılıklarını değerlendirirken, her şeyden önce ekibinize bakacaklar.
DEĞERLER
DİĞER TÜM SÜREÇLERDEN DAHA ETKİLİ
Ekibimiz henüz 60 kişiyken bir araya gelerek, bizi yönlendirecek ve Delhi’den Paris’e, Paris’ten Sao Paolo’ya kadar tüm dünya ofislerimizde karar alma süreçlerinde yol gösterecek, uygulanabilir 10 değer belirledik. Hiyerarşik yapılanmanın tersine, sadece hayata geçirilmesi gereken değerler, karar alma süreçlerini hızlandırarak, sorumlu olmayı ve sorumluluk almayı teşvik etmektedir. Karar alma süreçlerinde referans olarak görebileceğiniz değerler çalışanlarınızın sürekli görebileceği şekilde paylaşılmalı ve yaptığınız işin bir parçası haline gelerek hızlı bir şekilde büyümenize olanak tanımalı.
Kural: Değerler hızlı büyüyen bir startup’ta süreçlerin yerini alır
Şirketiniz hem finansal hem de coğrafi olarak büyüdüğünde, misyonunuz ve değerlerinizi de aynı şekilde yaymanız önemli. Ve bunu yapabilmenin tek yolu açık ve net olmak. Ne yapmakta olduğunuzu açıkça dile getirin, değerlerinizin sürekli iletişimini yaparak, onları işe alma ve operasyonel süreçlerinizin bir parçası haline getirin. Güçlü bir kültür, varolan hedefinizi güçlendirerek, tutarlı ve hızlı karar almayı kolaylaştırır.
ÜRÜN
KULLANICI DENEYİMİNDE SAKLI
BlaBlaCar fikri kişisel bir ihtiyaçtan ortaya çıktı: Bir Noel tatilinde, tüm trenler dolu olduğu için Paris’ten ailemin yaşadığı yere tren bileti bulamadım. Kız kardeşim geri dönerek beni almak zorunda kaldı. Yolculuk sırasında, yoldan görünebilen trenin tamamen dolu ve tüm arabaların boş olduğunu farkettim. O anda bu boşa harcanan kaynağı – boş koltukları – değerlendirerek yepyeni, hesaplı ve sosyal bir alternatif yaratılabileceği aklıma geldi. Kullanmayı tercih edeceğimiz ve o günden bu yana, benim ve çalışanlarımızın çoğunun yaptığı gibi hem sürücü hem de yolcu olarak sürekli kullandığımız bir çözüm yarattık.
Bu felsefeyi korumak için, ürünü seven, kullanan ve gerçekten ne yaptığımızın farkında olan kişileri ekibimize dahil ediyoruz. Topluluğumuzun aktif üyeleriyiz ve kullanıcı deneyimini bizzat yaşayarak üyelerimizden sistem hakkında geri bildirim topluyoruz.
Kural: En talepkar müşteriniz kendiniz olun
Ürününüzün belirlediğiniz ihtiyaçları karşıladığından emin olmak ve ihtiyaçların zaman içinde nasıl değiştiğini daha iyi anlamak için kişisel olarak kullanmak isteyeceğiniz bir ürün geliştirin ve onu kullanıcı gözünden bakarak iyileştirin.
Amacınızı gerçekleştirmek için istekli olun ve en talepkar müşteriniz kendiniz olun.
...VE TABİKİ SÜREKLİ İNOVASYON
Ürünü sürekli olarak iyileştirmek ve sürekli inovasyona imkan tanıyan, tekrar eden süreçlerden yararlanmak kritik öneme sahip. Örneğin, mobil uygulamamızda, web sitemizde ya da servisimizin kendisinde bir yenilik yaptığımızda, test etmek amacıyla ürünü en yalın haliyle (Minimum viable product) online hale getiriyor ve üyelerimizin geri bildirimlerini alıyoruz.
İlk versiyon nadiren mükemmeldir (Değerlerimizden biri “Done is better than perfect”. “Yapılmış olan mükemmelden daha iyidir.”) ancak gerçekten kullanıldığında neler olabileceğiyle yüzleşmenizi sağlar. Aynı zamanda üyelerin ihtiyaçları doğrultusunda sürekli iyileştirme sürecinin de başlangıcını oluşturur.
Üyelerimizden aldığımız geri bildirimler bizim için son derece değerli. Geri bildirimleri toplamak amacıyla başta Üye İlişkileri ekibimiz olmak üzere bir çok kanal geliştirdik. Bu kanallar aracılığıyla sistemi geliştirmeye yöenlik geri bildirimleri topluyor ve hayata geçirmek üzere ürün ekibimize aktarıyoruz.
Kural: Sürekli olarak gelişim ve inovasyon sağlamak için her startup geri bildirim kanalları ve tekrar edilebilir süreçler oluşturmalı
Bir startup’ta değişmeyen tek şey değişimdir. Hiçbir şey değiştirilemez değildir ve her şey geliştirilebilir. Güçlü iletişim kanalları geliştirerek geri bildirim toplayın. Bu sayede kullanıcı alışkanlık ve ihtiyaçlarında hangi değişiklikleri yapmanız gerektiğini belirleyebilirsiniz. Hızlı tekrarlamalara imkan tanıyan süreçler oluşturun. Böylece sürekli iyileştirme için verimli bir döngü yaratmanız mümkün olabilir.
Bir startup ancak, DNA’sı yaratılıp operasyonel süreçler ile yayıldıktan sonra büyüme sağlayabilir.
Güçlü büyüme stratejisi oluşturma konusunu ele alacağım gelecek makalede görüşmek üzere.
