Konuk yazarımız Yılmaz BOZAN dijital pazarlama konusunda uzman, eğitim ve danışmanlık hizmeti vermektedir.
Bazı firmaların çok eskiden beri nimetinden yararlandığı, bazılarının ise kullanmayı hala beceremediği bir sistem Recomendation Engine. Kelime anlamıyla Tavsiye Motoru ancak biraz daha doğru şekilde Türkçeleştirirsek Tavsiye Sistemleri olan ve web sitelerindeki davranışlarımızı takip edip, bir sonraki hareketimizin ne olacağını öğrenmeye çalışan, incelemiş olduğumuz sayfaların benzerleri ile ilgili ürün veya hizmet sunan bir yazılım olarak da açabiliriz.
Bunu en iyi yapan şüphesizki Amazon.com, siteye girdiğiniz zaman default bir sayfa ile karşılaşırsınız. Daha sonradan siteyi gezdikçe gezinme geçmişinize ve incelediğiniz ürünlere benzer ürünleri ana sayfada ve alt sayfalarda görmeye başlarsınız. Bu Recommendation Engine'in en ufak numaralarından diyebiliriz.
Biraz daha açalım bu sistem nasıl işliyor ve nasıl kuruluyor;
Öncelikle aşağıda bununla ilgili güzel bir tablo hazırladım, görmüş olduğunuz gibi müşteri davranışları ile işletme etkinliğini cover eden bir algoritma ile karşı karşıyayız. Web sitesinin etkinliğine ve stratejisine göre müşteri sitede dolaşır, ürünleri inceler ve alışveriş yapar. En basit olarak bu yaptığı alışverişe istinaden ona bir mail gönderilir ve web sitesinde de aldığı ürünün tamamlayıcı ürünlerini gösterirsek, tavsiye sistemlerinin dünyasına bir adım atmış oluruz.
Recommendation Engine Kurulum Safhası
Tavsiye Sistemlerini yapmak ve kullanmak iki ana esasa dayanır, birisi development, diğeride marketing stratejisi. Bunun ilki genelde firmalarda son ziyaret edilen ürünleri göster den öteye gidemediği için bu işi profesyonel yapan firmalar mevcut. Google da aratırsanız bulabilirsiniz. Prosesi biraz açmak gerekirse; Bu algoritma yazılımlarını satın almak isterseniz öncelikle iyi bir araştırma yapın, çünkü maliyetli yazılımlardır ve sistem gereksinimleri ister.
Hangisini alcağınıza karar verdiğinizde firmadan sorumlu kişiler gelir ve web sitenizin sunucusunun yanına bu tavsiye motorunun makinesini kurarlar. Bu makinenin (server) içerisinde sitenize gelen ziyaretçileri takip edip onların kullanıcı davranışlarını, satın alma koşullarını, ilgi alanlarını vb.. bir çok konuda bilgi toplayabilen bir yazılım algoritması vardır. Bu algoritma yaklaşık 3-4 ay sitenize gelen ziyaretçilerin tüm davranışlarını öğrenir, kaydeder. Daha sonrasında ise size düşen şey bu datalara en doğru pazarlama stratejisini uygulamak.
Sorulması ve Uygulanması Gereken Pazarlama Stratejileri
Tavsiye Motoru'nun makinesi kurdunuz ve sistem layığıyla iş yapıyor, geriye kalan şey ise mükemmel bir pazarlama stratejisi, burada soracağınız sorular ve atayacağınız rol lar çok önemli. Aşağıda size yardımcı olacağını düşündüğüm bir kaç stratejiyi paylaşmak istiyorum.
- A ürününü almışlara A ürününün tamamlayıcı ürünlerini ilgili tüm sayfalarda gösterin
- A ürünü almışlara A ürününün tamamlayıcı ürünlerini mailing olarak gönderin
- A kategorisindeki herhangi bir ürünü incelemiş olanlara aynı kategorideki en çok satan ürünlerin mailingini atın ve sayfanın ilgili bir yerinde gösterin
- B ürününü almış birisine n gün sonra B bin yeni çıkan aksesuarları mailingini gönderin
- C ürününü sepetine atmış fakat almamış olana C ürünü ile ilgili remind (hatırlatma) mailleri gönderin
- D, F, G kategorisini ziyaret etmişlere ilgili kategorideki en çok incelenen ürünleri tüm sayfalarda gösterin
- Kullanıcının ilgi alanını öğrendikten sonra siteyi ona customize edecek layout lar oluşturun
- A, B, C, D, E ürünlerine sırasıyla bakan bir kullanıcı K1 olsun, A, B, C, D, F ürünlerine sırasıyla bakan kullanıcı K2 olsun, K1 in akışı ile K2 nin akışındaki kesişim kümesi harici E ve F ürünleri olduğu için bu iki kullanıcıların E ve F ürünleri ile ilgilenme olasılığı yüksektir, bu yüzden bu şekilde benzer rotalar izleyenlere benzer ürünler gösterecek alanlar oluşturmalısınız web sitenizde.
Aşağıda bu konuyı daha iyi anlatabileceğimi düşündüğüm bir tablo hazırladım
Recommendation Engine Örnekleri
Sonuç olarak yeni ziyaretçi edinmek ve bir avuç dolusu memnun olmayan müşteri edinmektense, markanızla iletişime geçmiş insaları mutlu etmenin ve onlara daha iyi hizmet sunabilmenin yollarını aramalısınız. Bu konu Türkiye'de çok fazla konuşulmamakta ve markalar bu tarafa yatırımlar yapmamaktadır...
Basit olarak size şunu söyleyebilirim ki, eğer bir cep telefonu alacaksanız ve ben sizin cep telefonu arayışınızı gördüysem, "hey neden iphone 5s almıyorsun" diye bir yönlendirme ile tartışılmaz gerçeğe, ürünü incelemeye ve belki de satın alma yoluna girmiş olacaksınız .Tüm satın almalarımızın büyük bir çoğunluğunu tavsiye ile yapmıyor muyuz :)
Görsel Kaynak: TIME
