Önerme 1: Facebook, kullanıcı kitlesi itibarıyla doygunluk noktasına yaklaştı. WhatsApp ise, Zuckerberg’in ifadesiyle ‘görülmedik bir hızla’ büyümeyi sürdürüyor.
Önerme 2: İnternette tüm faaliyetlerin gerçekleştirilebildiği en kapsamlı ve nihai platform olma iddiasındaki Facebook’un büyüyebilmek için mobile ve dikeylere odaklanmaktan başka şansı yok.
Bu iki temel önermeyi doğru kabul edersek, Facebook’un WhatsApp’i 16+3 milyar dolar gibi dehşet bir bedelle satın alması mantıklı görünüyor. Kimileri aynı fikirde olmasa da, Zuckerberg söz konusu meblağı “gayet uygun” olarak nitelendirmekte haklı. Çünkü mobil mesajlaşmayı çok yoğun şekilde kullanan 450 milyon kullanıcıyı bir anda Facebook’un mobil alemine dahil etmek çok önemli bir hamle. Özellikle de FB Messenger’ın kitlesel popülarite yakalamakta çok zorlandığı düşünüldüğünde.
Üstelik mevcut geniş kullanıcı kitlesine ragmen WhatsApp henüz iki şirketin de anavatanı olan ABD’de yeterince popüler değil. Yani Facebook’un azıcık ittirmesiyle bir kaç ay gibi çok kısa sürede tabanına 50 milyondan fazla kişiyi eklemesi son derece olası. İnanılmaz hızla büyüyen, genç kullanıcı kitlesine sahip böyle bir şirketi satın almak, FB Messenger’a yıllar ve milyatlar yatırmaktan çok da hesaplı bir seçenek olarak ortaya çıkıyor.
Nitekim dün Facebook’un büyük yatırımcılarına hesap veren Zuckerberg, WhatsApp’i satın alarak FB’yi mobilde çok daha hızlı büyütmeyi ve zamanla topyekün bir mobil şirkete dönüştürmeyi hedeflediklerinden bahsetti.
Coğrafi açıdan bakıldığında, Facebook’un özellikle büyük potansiyel barındıran, insanların önemli bölümünün internete mobilden bağlandığı Orta Doğu ve Afrika’da da gideceği çok yol var. Bu bölgelerdeki yaşayan genç nüfus, aslında hemen tüm diğer bölgelerde olduğu gibi, görece 'daha az akıllı' telefonlarında karmaşık bir yolla kullanılabilen FB Messenger’a başvurmak yerine, kullanıcı dostu, temiz ve kullanışlı tasarım ve işleve sahip WhatsApp’i tercih ediyor.
WhatsApp satın alması, herşeyden önce, Facebook’un mobilde başarılı dikeyleri satın alma stratejisi çerçevesinde beklenebilir bir girişimdi. Facebook’un mobil görsel paylaşımı konusunda gücünü artırmak amacıyla 2012’de Instagram’ı satın alması bu stratejinin ilk büyük adımıydı denebilir. Instagram’ın (kısmen) bağımsız kalmasına izin veren Facebook, sosyal paylaşımla ilgili geliştirmelerle yetindi.
Haber iletimi: Facebook için mobildeki üçüncü cephe
Fotoğraf paylaşım trafiğine Instagram satın almasıyla hakim olan, anlık mesajlaşma alanında WhatsApp ile liderliğe yükselen Facebook’un bu stratejisini göz önüne alınca, bir sonraki hedefin haber/makale paylaşımı kulvarında olabileceği akla geliyor. Malumunuz bu alanda şirket oldukça ses getiren bir girişimde bulunmuş ve Facebook Paper’ı geçtiğimiz aylarda lanse etmişti.
Henüz sadece ABD’de kullanılabilen FB Paper, bu alandaki lider uygulama olan Flipboard’un, ufak tefek farklılıkları saymazsak, neredeyse aynısı. FB Paper, esasen Facebook’ta yayın yapan haber kaynaklarının gönderilerinden ve arkadaş zaman çizelgelerindeki haberlerden besleniyor. Kullananlar bilir, Flipboard, haber kaynağı ve kategori seçiminde ve kapak sayfasını belirlemede çok daha fazla kişiselleştirme seçeneğini sosyal ağlarla entegre olarak sunuyor.
Yine WhatsApp’e çok benzer şekilde, hızlı bir büyüme trendi içinde olan Flipboard, kullanıcı sayısını sadece bir yılda ikiye katlayarak 100 milyonun üzerine çıkardı. 2014 sonu itibarıyla 150 milyon gibi gayet ulaşılabilir görünen bir hedefi var. Flipboard, akıllı telefon veya tabletlerinin ekranında favori haber kaynaklarından gelen ve anlık güncellenen makalelerden oluşmuş bir haber uygulaması görmek isteyen (çoğu genç) mobil kitlenin çoğunluğunun ilk tercihi konumunda.
Öte yandan Flipboard’un oturmuş kullanıcı kitlesi üzerinden para kazanmaya başlamak da daha hızlı ve kolay. Haber uygulamasının, sayfasına reklam yerleştirilen haber kaynağıyla gelir paylaşımına dayanan çok basit bir gelir modeli var. Dolayısıyla büyüme potansiyeli ve pazar liderliği bazında bakıldığında, Facebook’un egemen olmak istediği bir başka alan olan haber toplayıcılığında Flipboard en mantıklı hedef gibi görünüyor.
Flipboard’a verilecek bir teklifin olumlu yanıt alacağı elbette söylenemez. Google 2010’da firmayı satın almak istemiş, ancak teklif Flipboard kurucuları Mike McCue ve Evan Doll tarafından “bağımsız kalmayı tercih ediyoruz” denilerek reddedilmişti. O vakitler, Google’ın “Propeller” adı verilen bir haber toplama servisi üzerinde çalıştığı ve bunu Flipboard’u satmaları için kuruculara karşı tehdit unsuru olarak kullandığı söyleniyordu. Tabi Propeller hiç hayata geçmedi.
Neticede Zuckerberg, gerek Facebook çatısı altında üreterek gerekse pazardaki büyük bir oyuncuyu satın alma yoluyla, popüler mobil servis ve teknolojilere para harcamaya hiç olmadığı kadar istekli görünüyor. Üstelik satın aldığı şirketlerin ‘otonomi hakkı’ konusunda (en azından Google'a kıyasla) çok daha esnek bir yaklaşıma sahip. Instagram ve WhatsApp örneklerini düşündüğümüzde, 10 yılı geride bırakmış, kullanıcısı bıkkınlık emareleri göstermeye başlamış sosyal ağın Zuckerberg’in büyüme stratejisine ayak uydurması bir zorunluluk sanki. 2014 için bu istikametteki en güçlü aday da Flipboard olacak gibi görünüyor.
Görsel: GliC/Shutterstock
