Facebook’ta bir beğenme çılgınlığı olduğu ortada. Markalar sayfalarını, gönderilerini beğenmemiz için birbirleri ile yarışıyor, hatta indirimler veya ödüller dağıtıyorlar. 1 milyar kullanıcısının önemli bir bölümü de bu paylaşımlara göz atıyor ve çoğunu da beğeniyor. Peki Facebook üzerinde beğendiğimiz öğelerin bizler hakkınızda aslında ne kadar çok şey ortaya koyduğunun farkında mıyız?
Çoğumuz değiliz. Fakat Cambridge Üniversitesi’nin 2007 yılından beri 58 bin kişi üzerinde sessiz sedasız yürüttüğü bir çalışma, aslında bu beğenilerin takip edilip, incelendiğinde kişiler hakkında inanılmaz bilgiler edinmenin mümkün olduğunu ortaya koyuyor.
Araştırma Facebook beğenilerinizi inceleyerek ırk, yaş, IQ, cinsiyet, kişilik, politik görüş ve hatta madde bağımlısı olup olmadığınız gibi konulardaki durumunuzu oldukça isabetli bir şekilde tahmin edebilmenin mümkün olduğunu gösteriyor…
ABD’de yaşayan 58 bin gönüllü Facebook beğenilerini bu araştırmaya “bağışlamışlar” ve bu kişilerin beğendikleri fotoğraflar, sayfalar, durum güncellemeleri, restoranlar, sporcular, müzisyenler bu süre boyunca tek tek kaydedilmiş. Tüm bu beğeniler özel bir algoritma ile incelenirken, sonuçları karşılaştırmak için gönüllülere farklı kişilik ve IQ testleri de uygulanmış.
Sadece 1 ile 700 arasında beğenisi olanlar
Araştırmayı yöneten psikolog Michal Kosinski araştırmanın isabet oranını artırmak için ekstrem durumları hesaplamanın dışında bıraktıklarını söylüyor: “Bazı kullanıcılar tek bir öğe beğenirken bazılarının binlerce beğenisi var. Biz sadece birden fazla 700’den az beğenisi olanları hesaplamaya dahil ettik”.
Facebook üzerinde tek bir beğeni tek başına bir şey ifade etmeyebilir. Fakat düşündüğünüzde her beğeni aslında sizle ilgili minik bir bilgi parçası anlamına geliyor. Elinizde bu minik bilgi parçalarından ne kadar çok olursa, bunları bir araya getirerek anlamlı ve bütünsel bir sonuca ulaşmak daha mümkün olabilir. İşte bu araştırma da tam olarak bunu yapmış durumda.
Başarılı tahmin oranı çoğu durumda yüzde 90 üzerinde
Araştırmada çıkan ham verileri analiz eden algoritma farklı konularla ilgili çoğu kez yüzde 90’ın üzerinde isabetli tahminler üretmeyi başarmış. Örneğin katılımcıların sadece beğenilerine bakarak cinsiyetleri yüzde 93 oranında doğru tahmin edilmiş. Kullanıcıların beyaz veya siyahi kökenli olup olmadığı konusunda isabet oranı yüzde 95. Katılımcının Müslüman mı yoksa Hristiyan mı olduğu noktasında başarı oranı yüzde 82. Bu arada ilginç bir not, erkek katılımcıların verilerinin analizin ortaya çıkan başarı oranı yüzde 88’ken, kadınlarda başarı oranı yüzde 75 olarak ölçülmüş.
Tüm bu araştırmanın sadece Facebook beğenilerine dayandığının altını bir kez daha çizmekte fayda var. Buna kredi kartı kullanım alışkanlıklarınız veya arama geçmişiniz gibi ek veriler de eklenecek olursak, içerisinde bulunduğumuz çağda her birimizin hayatının bir kitap gibi okunabileceğini ve üzerine çok tartışılan mahremiyet kavramının aslında çoktan geride kalmış olduğunu söylemek sanıyorum yanlış olmayacak…
