Twitter'da 'propaganda'yı nasıl anlarsınız?

Twitter, 'konu başlıkları' nam-ı diğer 'hashtag'ler özelliğiyle neredeyse gündemin endekslendiği hatta belirlendiği mecra haline geliverdi. Siyasetçilerin söylemlerinden, futbol takımlarının transferlerine kadar birçok konuyu Twitter sayfasının sol alt kısmında duran o 'masum' başlıklardan öğreniyoruz. Ama dikkat! Top Trending (TT) diye bilinen bu başlıklar aslında viral propaganda materyalleri olabilir. Peki bunları ayırt etmek mümkün mü?

Georgia Teknoloji Yüksekokulu'nun 100 bin Tweet üzerinden gerçekleştirdiği araştırma, hangi Tweet'lerin propaganda içeriğe sahip olduğunu ortaya koyuyor. Nevada senato seçimleri ve ABD borçlanma sınırı konu başlıklarını kıyaslayan araştırmaya göre propaganda Tweet'lerinin ortak birkaç özelliği bulunuyor.

Propaganda yapılan konu başlığında, kullanıcı başına retweet oranının daha fazla olduğunu görüyoruz. Yani başlığı 'şişirmek' için daha az kullanıcıyla aynı Tweetler daha fazla kullanılıyor. Kıyaslamaya baktığımızda, örnek alınan Nevada senato seçimleri öncesi konu başlığına 43 bin 32 Tweet gönderilmiş. Retweet sayısıysa yüzde 55 oranına denk gelen 23 bin 750. Aynı başlıkta kullanıcı başına 7.1 Tweet düşüyor.

ABD borçlanma sınırı görüşmeleri sürerken 53 bin 282 kez başlığa Tweet gönderildiğini görüyoruz. Başlıktaki Retweet sayısı yüzde 7 oranında yani 3 bin 667. Başlığa katılan 26 bin 784 kullanıcının başına düşen Tweet ortalamasıysa 2 olarak karşımıza çıkmıyor.

Araştırmada dikkatimizi çeken detaylardan bir diğeri konu başlığına katılan kullanıcıların tepkileri. Propaganda başlıklarda konuya 20'den fazla Tweet gönderen kullanıcı sayısı daha fazla. Yukarıda bahsettiğimiz gibi konuyu popüler yapmak için daha fazla ileti giriyor. Bu Tweetleri yollayan kullanıcıların ortak bir özelliği bulunuyor; aşırı tepki. Konu başlığına 20'den fazla Tweet gönderen kullanıcılarının 266'sı düşüncelerini hızlı savunuyor. Propaganda olmayan konu başlıklarındaysa bu rakamın 59 olduğunu görüyoruz.

Propaganda başlıklarını siyasi konularda görmek mümkün. Ancak reklam kokan konu başlıklarını da es geçmemek gerekiyor. Şirketler, sosyal pazarlama yöntemi olarak propaganda modeliyle kullanıcıları reklam bombardımanına tutabiliyor.