Özellikle Mart ve Nisan aylarında birçok e-ticaret şirketi yetkilisinden aynı soruyu duydum. Soru şu; "E-ticaret sektöründe genel bir yavaşlama mı var yoksa bize mi özel?" Hemen BKM'nin yayınladığı e-ticaret verilerinden yola çıkarak bir cevap vereyim...
Sektörün neredeyse her yıl Şubat ayında yaşadığı standart bir düşüş bu. Daha açık şekilde, Ocak ayındaki yüksek hacmin Şubat ayında normal seviyeye inmesi diyebilirim. Düşüş Mart ayıyla birlikte yerini yükselişe bırakır. Yani, panik yapmaya gerek yok.
Bu futbol sohbeti tadındaki yorumumu isterseniz şimdi biraz sayılara dayandırayım ve hep birlikte Türkiye e-ticaret pazarının dinamiklerine biraz daha bilimsel olarak hakim olalım. :)
Detaylı olarak BKM verilerine bakıyoruz;
2010 yılının ilk çeyreğinde Türkiye e-ticaret pazarı 3,335 milyar TL işlem hacmine sahip. Bu rakam 2011'in aynı döneminde 4,843 milyar TL'ye yükselerek bir önceki döneme göre yüzde 45,23 artış göstermiş. 2012 yılının ilk çeyreğinde ise toplam 6,906 milyar TL işlem gerçekleşmiş. Bu rakam da önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 42,60'lık artışa işaret ediyor.
Yani, hızlıca belirtmem gerekirse aslında hissedildiği gibi Türkiye e-ticaret pazarında genel olarak bir problem yok. Büyüme yaklaşık olarak bir önceki yılın aynı dönemine benzer oranlarda sürüyor.
Çeyrekler bazındaki bu artış her ne kadar aylara da yansıyor olsa da her yıl 1. çeyreğin en yüksek işlem tutarı Ocak ayında gerçekleşiyor. Ocak ayında gerçekleşen bu artış aslında genellikle bir önceki yılın Aralık ayında başlıyor. Sonrasında Şubat ayında e-ticaret pazarında keskin bir düşüş yaşanıyor ve Mart ayında işlem hacmi yükselişe geçiyor.
2012 yılında da benzer bir tablo görüyoruz. Ocak ayında 2,637 milyar TL işlem hacmi yakalayan Türkiye e-ticaret pazarı, Şubat ayında 2,017 milyar TL, Mart ayında ise 2,252 milyar TL'yi gördü.
Bahsettiğim değişimleri daha doğru ve yalın olarak gösterebilmek için geriye dönüp bazı değerlere yakından bakalım.
2010 Aralık ayında Kasım ayına kıyasla e-ticaret işlem hacminde yüzde 17,97 büyüme yakalanmış. 2011 Ocak ayında ise tekrar yüzde 25,34 büyüme gerçekleşmiş. Şubat 2011'de ise yüzde 22,35'lik bir düşüş görülüyor. 2011 Aralık ayında yüzde 10,18'lik bir büyüme varken, 2012 Ocak ayında yüzde 27,54'lük büyüme gerçekleşiyor. Şubat 2012'de ise yüzde 23,51'lik bir düşüş yaşanmış. Yani, size yukarıda bahsettiğim aylar bazındaki trend değişimi net olarak görülüyor.
Peki e-ticaret pazarı büyümeyi tekrar ne zaman "hissetmeye" başlayacak?
2009 yılı global ekonomik krizin yoğun olarak yaşandığı bir yıl olduğu için krizden çıkış dönemine denk gelen 2010 yılının ilk çeyreği yükselişi erken gördü ve Ocak 2010 işlem tutarlarına e-ticaret sektörü Mart 2010'da tekrar ulaştı. Ama 2011 yılında Ocak ayının işlem hacmine ancak Mayıs ayında gelinebildi.
Eğer geçmiş ayları baz alarak bir değerlendirme yapacak olursak, 2012 yılında Ocak ayının verilerini 2011 yılındaki trende uygun olarak Mayıs ayında görebileceğimizi tahmin ediyorum.
Yukarıda anlattığım değişimleri net olarak görebilmek için önce 2010, 2011 ve 2012'nin ilk 3 ayının sonuçlarına bakalım. Aşağıdaki tablo size bahsettiğim cevapları verecektir.
Kısacası, Türkiye e-ticaret pazarında şirketler Şubat ayındaki keskin düşüşün ardından, Mart ayında da Ocak rakamlarını yakalayamadıkları için bu tür bir fikre kapıldılar diye düşünüyorum. Çok büyük olasılıkla Nisan ayından itibaren yükselişi hissetmeye başlamışlardır ve umuyorum ki Mayıs ayında Ocak ayında olduğu gibi hayatlarının en mutlu günlerine geri döneceklerdir.
Görsel Kaynak Açıklaması: ZoofyTheJi'nin görselinin üzerine Türk Lirası sembolünü Webrazzi ekledi.