Endeavor ve Talentmelon'un Türkiye Startup Ücret ve Yan Haklar Raporu'nda öne çıkanlar

Raporun öne çıkan başlıkları arasında iş gücünde pandemi önlemleri, teknoloji alanında cinsiyet temelli maaş eşitsizlikleri, pozisyonlara göre maaş dağılımları, şirketlerin sunduğu yan haklar ve kar paylaşım planları yer alıyor. 
Endeavor ve Talentmelon'un Türkiye Startup Ücret ve Yan Haklar Raporu'nda öne çıkanlar

Endeavor Türkiye ile Talentmelon’un birlikte yürüttüğü Girişimci Şirketlere Özel Ücret ve Yan Haklar Raporu yayınlandı. Bilmeyenler için Talentmelon’un girişimci şirketler için insan ve kültür konularında danışmanlık hizmetleri verdiğini belirtelim. Bu yazımızda raporun öne çıkan başlıklarını aktarıyoruz. 

Bu başlıklar arasında iş gücünde pandemi önlemleri, uzaktan çalışmanın kalıcılığı, teknoloji alanında cinsiyet temelli maaş eşitsizlikleri, pozisyonlara göre maaş dağılımları, maaş artırımı oranları, şirketlerin sunduğu yan haklar ve kar paylaşım planları yer alıyor. 

İş Gücünde Pandemi önlemleri

İkilinin yürüttüğü araştırma için Türkiye’nin önde gelen 46 şirketinden ve 3 binden fazla çalışandan veri alındı. Araştırma raporunun sonuçlarına göre Covid-19 pandemisinin yarattığı olumsuz etkilere rağmen, şirketler 2021’de çalışanlarına yatırım yapmaya devam edecek. 

Araştırmaya göre, katılımcıların yüzde 92’si 2021 için maaş artışı planlıyor. Yüzde 72’sinin ise terfi planlarında herhangi bir değişiklik yapmadığını belirtelim. Katılımcıların yüzde 86’sı maaşlarda enflasyonun üzerinde artış yapmayı hedeflerken, 2021 için planlandıkları ortalama maaş artışını yüzde 17 olarak belirtti.

Girişimler için işten çıkartma son çare

Şirketlerin işten çıkartma ya da maaş düşürme opsiyonunu son çare olarak gördüğünü söyleyelim. Bu kapsamda; araştırmaya katılan 46 şirketten yalnızca 6 tanesi baz maaşlara belirli bir dönem için kesinti uyguladı.Bir tanesinin belirsiz bir dönem kesinti yaptığını da ekleyelim.

Şirketlerin yüzde 13'ü ise işten çıkartma kısıtlamaları öncesinde olan dönemde, işten çıkartma seçeneğini çoğunlukla kritik olmayan pozisyonlarda kullandılar.

Araştırmaya katılan şirketlerin yarısı devlet tarafından sağlanan kısa süreli çalışma ödeneğinde faydalandı. Yüzde 30'u ise yemek kartlarına indirim yaptı ya da yemek kartı uygulamasını iptal etti. 

Bu gelişmelere rağmen, salgının şirketlerin üretkenliğini olumlu etkilediğini söylemek mümkün. Katılımcıların yüzde 85’i üretkenliğin salgın öncesi ile aynı ya da daha yüksek olduğunu düşünüyor. Araştırmaya katılanların yüzde 43’ü ise pandemi sonrası dönemde de çalışanlarının en az yüzde 60’ına, uzaktan çalışma seçeneği sunmayı planlıyor.  

Liderlerin uzaktan çalışma becerilerini geliştirmesi kritik

Şirketlerin karşılaştığı en önemli sorunlardan biri, uzaktan çalışma ortamında başarılı olabilecek liderler yetiştirmek. Bu nedenle araştırmaya katılan şirketlerin yüzde 57’sinin, liderlerin uzaktan çalışma ortamındaki liderlik yeteneklerini geliştirmeyi hedeflediğini söyleyebiliriz.

Covid 19, işverenlerin esnek çalışma algılarını da değiştirmiş görünüyor. Katılımcıların yüzde 39’u esnek çalışmayı sürekli hale getirmeyi planlarken, yüzde 80’den fazlası ofis alanlarını yeniden gözden geçirmeye başlamış durumda. 

Uzaktan çalışma kadar esnek çalışma saatleri de önem kazandığını belirtmekte fayda var. Şirketlerin yüzde 39’u artan talep doğrultusunda esnek çalışma prensiplerini kalıcı olarak uygulamayı planlıyor. Bunun nedeni olarak, birçok kişinin bu dönemde iş ve özel hayat dengesini bir arada tutmak için fazladan çaba göstermek durumunda kalması gösteriliyor.

Ruh sağlığı, zihinsel alanında program ve uygulamalarının ve ulaşım gereksinimlerinin yeniden gözden geçirilmesi de öne çıkan değişiklikler arasında yer alıyor. Şirketler tarafından sağlanan uzaktan çalışma desteklerine baktığımızda, internet fatura desteği ile çalışma masası ve sandalyesi sunan şirketlerin azınlıkta kaldığını görüyoruz. 

Buna ek olarak, şirketlerin yüzde 71’i çalışanlarına özel sağlık sigortası sunduğunu belirtelim. Bu imkanı sağlamayan şirketlerin yüzde 39’u ise pandeminin etkisiyle özel sağlık sigortasını planlarına aldı. 

Teknolojide kadın çalışan oranı düşük, yüzde 11'e varan maaş farkı mevcut 

İş gücüne cinsiyetler yönünden bakıldığında genel olarak erkekler kadınlardan yüzde 8 oranında daha yüksek ücret alıyorlar. Bu fark giriş seviyesinde yüzde 5 iken üst düzeyde yüzde 10’a kadar çıkabiliyor. Rapora göre, kadın ve erkeğin aynı seviyede çalıştığı 77 rolün 48’inde (%62), kadınlar ortalama yüzde 14 daha az maaş alıyor. Kadın çalışanların erkeklerden daha çok maaş aldığı rollerde ise bu oran %9dur ve hala erkek çalışanların farkından daha (%14)düşüktür.

Giriş ve orta seviyede çalışan kadınların oranı yüzde 38 iken, bu oran yönetim kademelerinde yüzde 29’lara kadar düşüyor. Teknolojide ise kadın oranı sadece yüzde 16, bu oran teknoloji yönetim kademelerinde yüzde 5 civarında seyrediyor. 

Teknoloji sektöründeki kadın oranı fonksiyona göre de değişiklik göstermektedir. Yazılım, veri bilimi ve ürün
tasarımı rolleri baz alındığı zaman, kadın oranının en düşük olduğu alan yüzde 9 ile yazılım iken, ürün tasarımı yüzde 37 ile  en yüksek orana sahiptir.

En yüksek maaşı yazılım geliştirme ekipleri alıyor

Girişim ekosisteminde yazılım geliştirme en fazla talebin olduğu ve en fazla maaş alan fonksiyon olarak dikkat çekiyor.Yazılım geliştirme ekiplerin şirket içindeki diğer ekiplere göre ortalama yüzde 20 daha fazla maaş alıyor.

Giriş seviye yazılımcıların maaş ortalamaları 3 bin 800 TL ile 6 bin 250 TL civarındayken, 1-3 yıl deneyimli yazılımcıların maaşları 6 bin TL ile 8 bin TL  arasında değişiyor.

Bütün pozisyonlar değerlendirildiğinde, özellikle kıdemli iOS mobil yazılımcılarının diğer pozisyonlara göre daha yüksek maaş aldığı görülüyor. Alt seviyedeki iOS mobil geliştiricilerinin maaşları aylık 5 bin TL’den başlarken, daha kıdemlilerde bu rakam 21 bin TL’ye kadar çıkabiliyor.

Şirketlerin maaş artırımı stratejisi

Ücret stratejisi ve maaş artırımı söz konusu olduğunda şirketlerin yüzde 41'inin yapısal bir ücret stratejisinin bulunmadığını belirtelim. Şirketlerin yüzde 26'si ise ücret stratejisini oluşturmayı planlıyor.  

Maaş artırma nedenleri arasında performans ilk sırada yer alırken, yaşam maliyetinin ikinci sırada yer alması dikkat çekiyor. Tutundurma, ücret piyasa düzenlemesi ve önemli beceriler ise öne çıkan nedenler arasında. 

Dünya genelinde benzer bir ankete yanıt veren şirketlerin 2021 için öngörülen maaş artışlarını düşürdüğünü söyleyelim. Ancak Türkiye'deki şirketler yüksek enflasyon nedeniyle maaş artış projeksiyonlarında olumsuz bir değişiklik yapmadı. Şirketlerin %86'sı, beklenen yıl sonu enflasyon oranından daha yüksek bir maaş artışı uygulamayı planlıyor.

Yan Haklar ve Kar Paylaşım Planları

Girişimlerde sunulan yan hakların başında yemek kartı ve uzaktan çalışma çekiyor. Ofiste ücretsiz atıştırmalıklar, doğumgünü izni ve tamamlayıcı sağlık sigortası ise öne çıkan diğer yan haklar arasında yer alıyor. 

Kar paylaşımına baktığımızda ise araştırmaya katılan şirketlerin yüzde 21'inin kar paylaşım planı sunduğunu görüyoruz. Çalışanlarına hisse opsiyon planı sunan şirket oranı yüzde 63, Hisse senedi opsiyonu sunan startup oranı ise yüzde 86 olarak kendini göstermektedir. Scaleuplarda bu oran %58'e düştüğünü belirtelim. 

Araştırmayı değerlendiren Endeavor Türkiye Genel Sekreteri Aslı Kurul Türkmen açıklamasında şu ifadelere yer verdi: 

Endeavor Türkiye ekibi olarak 10 yıldır ScaleUp şirketleri kuran girişimcileri destekliyoruz. Bu süreçte girişimcilerin özellikle maaşlarla ilgili karar alırken veriye ne kadar çok ihtiyaçları olduğunu gözlemledik. Bu raporu da girişimcileri, diğer şirketlerin İK stratejileri konusunda bilgilendirmek ve doğru kararlar almalarını desteklemek amacıyla hazırladık. Pandeminin yarattığı kargaşayı da göz önüne alınca, bu raporun sonuçlarının bu dönemde daha da önemli olduğunu düşünüyoruz. Partnerimiz Talentmelon’a ve verilerini paylaşmak için zaman harcayan tüm şirketlere teşekkür ediyoruz. Bu raporun bütün kuruculara ve Türkiye’deki startup ekosistemine yararlı olmasını diliyoruz

Talentmelon Kurucusu Sure Köse Ulutaş da şunları söyledi: 

Talentmelon ekibi olarak Start-up ve Scale-up şirketlerin başarısı ve büyümesi için en kritik konunun yeteneği çekmek ve elde tutmak olduğunu görüyoruz. Araştırmamızın özellikle pandemi ile artan oranda yetenek konusunda yurtdışı pazarlarla da rekabet etmek zorunda kalan Türk start-uplarına yetenek stratejilerini oluşturma ve tekrar değerlendirme yolunda önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz.  Kendimize misyon edindiğimiz bu yönde daha fazla girişimi ve liderlerini veri paylaşarak gelecek sene bu çalışmanın daha etkili, daha güçlü ve daha yaygın hale getirmeyi umut ediyoruz.

Teknoloji dünyasındaki gelişmeleri takip edin. Neleri size ulaştırmamızı istersiniz?
Abonelik kaydınız başarıyla oluşturuldu.