Uzayda tükenmez kalem yazmadığı için NASA'nın 12 milyon dolar bütçe harcayarak özel kalem yaptırdığına ve Rusların uyanıklık yaparak bu sorunu kurşun kalem kullanarak aştığına dair meşhur efsaneyi duymuşsunuzdur. Aslı böyle değil tabii ki. Bi defa 12 milyon değil, 2 milyon dolar harcanıyor 2 yıllık araştırma sürecinde. Bu kalemi geliştiren mucitin adı Paul Fisher. Mucidinin adını alan bu kalem uzayda yazmakla kalmıyor; su altında, -45 derece soğukta, 200 derece sıcaklıkta ve ıslak yüzeylerde çalışıyor. 100 yıl gibi bir raf ömrüne de sahip olan Fisher adlı kalem, yer çekiminden bağımsız veya dik olarak da kullanılabiliyor. Bu sayede astronotlar mekik içinde bu kalemi rahatlıkla kullanıyor.
Teknik bilgiyi görmezden gelip meseleyi magazinleştirenler için "Ruslar kurşun kalemle çözmüş işi eheheh" diyenlerin, yer çekimsiz ortamda kurşun kalem tozunun ve kırılan ucunun etrafa dağılmasıyla cihazlar ve insanlar için tehdit oluşturabileceğini akıllarına getirmesi uzak ihtimal. Uzay koşulunda Ruslar gibi Amerikalılar ve diğer milletlerden araştırmacılar da kurşun kalem kullanmıştı. Fisher marka uzay kalemi ilk olarak 1967'de uzaya gönderilen Apollo 7 ile macerasına başladıktan sonra, Rus kozmonotlar tarafından MİR'de kullanıldı.
Bu tarihsel bilgilendirmeden sonra gelelim asıl yazı konumuza. Uzay için geliştirilen kimi teknolojiler, uzun zamandır günlük hayatımızda kendilerine yer bulmuş durumda.
Kalp kaslarını koşullandırma makinesi
"Shuttle 200-1" isimli makine, sıfır yerçekimi ortamında oluşabilen kas erimesiyle mücadele etmek ve astronotlara etkili bir egzersiz sağlamak için geliştirilmiş. Aynı makine fizyoterapi ile yaşlılara egzersizde yardımcı olması için de kullanılıyor. Ticari kullanıma başlanma tarihi: 1991
Yapay kalp pompası
Kalp nakli yapılmayı bekleyen hastalar, bir sol karıncık yardımcı aygıtı (LVAD) ile hayata tutunabiliyorlar. Diğer pompalara nazaran daha ufak olmakla beraber pille çalışan bu enstrüman, NASA’nın roket motorlarında kullanılan yakıt pompasından esinlenilerek geliştirilmiş. Ticari kullanıma başlanma tarihi: 1998
Hafızalı sünger
Uzay mühendisi Charles Yost ile 1966’da çalışmaya başlayan NASA, uzay mekikleri için daha uygun koltuklar geliştirerek çarpmalara karşı daha iyi bir koruma sağlamayı amaçlıyordu. Bunun üzerine Yost, herhangi bir nesnenin şeklini alarak şiddetli çarpmaları yumuşatabilen ve yüksek konfor sunan hafızalı süngeri geliştirdi. Ticari kullanıma başlanma tarihi: 1969
Çizilmeyen mercekler
Uzay mekiklerinde su filtrelemeyi iyileştirmek için yürütülen deneyler sayesinde ortaya çıktı. Böylece, görüntüleme merceklerinin zedelenmesinin önüne neredeyse tamamen geçen bir kaplama keşfedildi. Ticari kullanıma başlama tarihi: 1983
Ateşe dayanıklı boya
Apollo uzak mekiğinin ısı kalkanları üzerinde bulunan kaplama, uçaklar için yangına dayanıklı boyalar olarak kullanılmaya başlandı. Boya ayrıca, binalardaki çelik yapıları güçlendirmek için de tercih ediliyor. Ticari kullanıma başlama tarihi: 1974
Uzay battaniyesi
Hubble teleskopu ve Mars Rover keşif araçları gibi uzaydaki araçları aşırı sıcaklıklara karşı koruyan materyal, maraton sonunda atletleri sıcak tutmak için de kullanılıyor. İnce bir plastik levhayı alüminyum ile kaplayarak oluşturulan bu hafif materyal ile ısı izole ediliyor. Ticari kullanıma başlanma tarihi: 1980
Akıllı giysi
NASA, sıcaklığa göre sıvı ile gaz halleri arasında değişen bir kimyasalla dolu mikroskobik kapsüller barındırarak faz değiştirebilen kumaştan üretilen akıllı giysileri astronot eldivenlerinin astarı olarak kullanıyor ve artık yataklarda, giysilerde veya çoraplarda bulunabiliyor. Ticari kullanıma başlanma tarihi: 1997
Kızılötesi termometresi
Astronomlar milyonlarca yıl uzaktaki gezegenlerin ısılarını salınan termal radyasyonu ölçerek buluyorlar. Radyasyonu algılamak için geliştirilen bu teknoloji, kulak zarınızdan salınan ısıyı kontrol ederek vücut ısınızı ölçen kızılötesi termometrelere güç veriyor. Ticari kullanıma başlanma tarihi: 1991
Anti-buhar kaplama
Koruma gözlüğü takan pek çok kayakçı, camlarının buharlaşmasını engelleyen bu teknolojiye minnet duyuyor olmalı. Bu teknoloji, NASA’nın Gemini uzay mekiğindeki plastik ya da cam yüzeyler üzerinde yoğunlaşan buğuyu önlemek için geliştirilen kaplamayı esas alıyor. Ticari kullanıma başlanma tarihi: 1967
Maksimum emici giysi
"Uzay lazımlığı" olarak da bilinen maksimum emici giysi, uzun uzay yürüyüşlerine çıkan astronotların rahatlığı düşünülerek tasarlanmış. Yaklaşık iki litrelik sıvı emebilmesi için geliştirilmiş olan bu giysi, enkontinans mağduru insanlara da derman olabiliyor. Ticari kullanıma başlanma tarihi: 2009
İlk Yorumu yazmak ister misiniz?
Yorum Yazmak için Giriş Yap