Bu yılın Nobel Ekonomi Ödülü, Fransız ekonomist Jean Tirole'nin oldu. Tirole'nin teorisi, Akademi tarafından, "Yalnızca az sayıda güçlü firmanın olduğu endüstrileri anlamayı ve düzenlemeyi" açıkladığı gerekçesiyle Ödül'ü almaya hak kazandı. Teknoloji okurlarının bu tip bir cümleyi okuduklarında akıllarına gelen ilk şirketin Google olma olasılığı yüksek. Ve aklınızdan geçen soruda haklısınız, Tirole'nin kapsamlı çalışmaları Google gibi yeni nesil şirketlerin birer monopole dönüşmesinin nasıl engellenebileceğine de odaklanıyor.
Google ya da bir süre önce yayıncılık şirketi Hachette'le arasındaki fiyat tartışmasında gördüğümüz Amazon gibi şirketlerin durumu, bugün monopollerin (isterseniz buna fazla güçlü teknoloji şirketleri de diyebilirsiniz) düzenlenmesiyle ilgili yeni yaklaşımların gerekli olduğunu bir kez daha gösteriyor. Tirole'nin çalışmaları, düzenleyicilere tek bir reçete sunan yaklaşımlar yerine, her bir endüstrinin kendi yapısal dinamiklerine göre düzenlenmesi gerektiğini savunuyor. İnternet şirketlerinin düzenlenmesinin bankacılık ya da inşaat şirketlerinden ayrı olması gerektiği argümanı da Tirole'nin teorisiyle destek buluyor.
Tirole'nin bugüne kadar yaptığı çalışmalar arasında teknoloji, yeni teknolojilerin onayından teknoloji paylaşımının ekonomisine kadar birçok farklı konu içinde ele alınıyor. (Yayınlarının listesini burada görebilirsiniz.) Tirole'nin "çift taraflı işletmeler" hakkındaki çalışması ise Uber gibi, fiyatlandırma konusunda yenilikçi yaklaşımlar izlemesi gereken birçok girişimi ilgilendiriyor.
Dürüst olmak gerekirse Nobel Ekonomi ödülü için benim favorim, girişimcilik alanındaki çalışmalarıyla tanına Baumol ve Kirzner'di. Ancak Tirole'nin ödülü almasının anlamı da bizim açımızda pek farklı değil. Zira ödül, teknoloji sayesinde ekonomi alanında da taşların yerinden oynadığının ve kuralların bugüne kadar belki hiç olmadığı kadar kapsamlı bir ölçüde değiştiğinin kanıtı oldu.
