Sosyal sorumluluk projeleri son zamanlarda sms kanalıyla yayılmaya ve destek görmeye başlamıştı.
Bu yapının son adımı olan sosyal medya kanalıyla yardım toplama ve bağışçıya ulaşmanın en güzel örneğini San Francisco’dan arkadaşlarım geliştiriyor.Sosyal yardım platformu BenVarım.com’un detaylarını kurucuları Levent Baş ve Gerçek Karakuş ile konuştum.
Reyhan Çepik: BenVarım'dan bahsetmeden önce biraz kendinizden bahseder misiniz?
Levent Baş: Benvarim.com ekibi, Türkiye’de doğup büyüyen altı kişiden oluşuyor. Ekip, San Francisco, İstanbul ve Ankara’da yaşayan Boğaziçi Üniversitesi ve ODTÜ mezunu bireylerden oluşuyor. Ekibin her üyesinin tam zamanlı farklı işleri var. Ben bir süredir ABD’de güneş enerjisi üzerine çalışıyorum. Ekibimiz avukat, mali müşavir, tasarımcı ve bilgisayar mühendislerinden oluşuyor. Tüm ekip üyelerinin bir girişimcilik hikayesi var, Benvarim.com‘u da bir sosyal girişimcilik projesi olarak görüyoruz. Ekipteki her birey daha once bir veya daha fazla sivil toplum kuruluşunda yönetici, gönüllü veya aktivist olarak görev aldı. Ekibin STK’larda geçirdiği deneyimini toplarsanız yaklaşık otuz senelik bir sivil toplum tecrubesi ortaya çıkıyor. Bu nedenle Türkiye’deki sivil toplum ihtiyaçlarının farkındayız ve bu ihtiyaçların bir kısmını karşılayabilmek bizleri heyecanladırıyor.
Reyhan Çepik: Şimdi de geçelim BenVarım'a. Projeniz nasıl doğdu? Kaç kişilik ekiple ne kadar zamanda tamamladınız?
Levent Baş: Gönüllülerin bir araya gelerek sosyal projeleri maddi olarak daha verimli desteklemeleri fikri son üç senedir aklımdaydı. 2010 yılının yaz aylarında, Kaliforniya’da, düşük gelirli ailelerin çatılarına güneş enerjili sistemleri ücretsiz olarak monte etmek ve ailelere maddi destek sağlamak misyonunu yürüten bir vakıfta gönüllü olmaya başladım. Vakfın projeleri için çeşitli internet platformlarıyla “fundraising” yani bağış toplama şansım oldu. Uzun süredir aklımda olan bir fikrin yurtdışındaki örneklerini görünce, bu tarz bir platformu bizim kültürümüze nasıl uygularız diye düşünmeye başladım.Nitekim, 2010 Kasım ayında fikrimi paylaştığım arkadaşlarımın da destek vermesiyle, fikri hayata geçirmeye karar verdik. Konunun hukuki boyutunu incelemek için, Türkiye Bilişim Derneği Genel Sekreteri Avukat Ceyda Akaydın’ın danışmanlığını aldık. Araştırmayla geçen üc aylık bir süreçten sonra Benvarim.com ‘u kurma çalışmalarına başladık. Sayfamızın ilk versiyonu 2011’in Nisan ayında açıldı ve tanıtımını Mayıs sonunda yapmaya başladık.
Gerçek Karakuş: Projenin tamamlandığını söylememiz yanlış olur, hayal ettiğimiz noktaya getirebilmek için çok daha fazla çalışıyoruz. Twitter hesabımızdan 11 Aralık 2010 tarihinde yağmurlu bir gecede başladığımızı ilan etmişiz. Tam dört ay sonra açıldık ve hızlı bir şekilde büyüyoruz. 2011 sonuna kadar ekibimizi on kişiye çıkarmayı planlıyoruz.
Reyhan Çepik: BenVarım'ın amacı nedir?
Gerçek Karakuş: BenVarım Platformu, sivil toplum kuruluşlarının özellikle Türkiye’de bağış toplama yetkisi olan vakıf ile derneklerin- Facebook, Twitter ve benzeri sosyal ağlar ile gönüllülerine ulaşmasını sağlar. Böylece gönüllüler hem desteklediği projelere direk bağış yapabilir hem de inandığı kuruluşlar için kendi bağış sayfalarını oluşturarak çevrelerinden destek toplayabilir.
Reyhan Çepik: Bağış kampanyası oluşturmanın adımları nelerdir?
Gerçek Karakuş: Öncelikle desteklemek istediğiniz vakıf yada derneği seçiyorsunuz ve destekleyeceğiniz proje için bağış sayfası yaratıyorsunuz. Bağış sayfası oluşturmak yaklaşık iki dakika sürüyor. Daha sonra sosyal ağlarda sesinizi duyurarak önem verdiğiniz değerler için çevrenizden destek topluyorsunuz.
Reyhan Çepik: Kurum ve Vakıflar kendi kampanyalarını yayınlayabiliyorlar mı? Yoksa sadece bireyler mi (STK) kurumlar adına bağış toplayabiliyor?
Levent Baş: Kurumlar kendi bağış projelerini yayınladıktan sonra ister doğrudan bağış toplayabilirler ister gönüllülerin oluşturdukları bağış sayfaları ile bağış toplayabilirler. Bu konuda kurumlara araçları sunuyoruz ve onları özgür bırakıyoruz. Her iki türlü de bağış toplamanın avantajları var.
Reyhan Çepik: Dernek olmayan yerlere/kişilere bağış yapılabiliyor mu? Mesela birisi maddi durumu kötü bir tanıdığı için kampanya başlatabilir mi?
Levent Baş: Türkiye’deki hukuki mevzuat gereği Benvarim.com ‘u yalnızca, bağış toplamaya yetkili olan vakıf ile dernekler kullanabiliyor. Bireylerin yardım toplaması 2680 Yardım Toplama Kanunu’na tabi. Buna rağmen, ihtiyacı olan bireyler ilgili STK’lar ile iletişime geçip, geliştirdikleri projeler için bağış toplanmasını sağlayabilirler. Bunun yanı sıra, bireyler, emniyet müdürlüğü ve valiliklerle iletişime geçerek kendileri için yardım toplama kampanyası izni alabilirler. Bu izinleri belgeleyen herkes Benvarim.com üzerinden tanıtım yapabilir.
Reyhan Çepik: Modeliniz sadece ödeme sistemlerini mi destekliyor? Demek istediğim kıyafet, kitap, tekerlikli sandalye gibi taşınabilir eşya bağışı kampanyalarını da destekliyor musunuz?
Gerçek Karakuş: Benvarim.com İnternet üzerinde çalışan bir yapı olduğu için sadece ödeme sistemleri aracılığıyla kurumlara bağış toplanabiliyor. Şu andaki durumda, desteğe ihtiyacı olan kurumlar, ücretsiz olarak sayfa hazırlayıp bu ihtiyaçlarını listeleyebilirler ve gönüllülerinin doğrudan bu tarz yardımlarını toplamak için Benvarim.com üzerinden duyuru yapabilirler. Bu tarz duyuruları teşvik ediyoruz ancak kargo takibini kurumlara ve gönüllülere bırakıyoruz.
Reyhan Çepik: Bağış kampanyalarının bir süresi var mı?
Gerçek Karakuş: Gönüllüler tarafından oluşturulan bağış sayfalarının şu anda süresi yok, ancak bu konuda birkaç gönüllümüzden talep aldık ve üzerine çalışıyoruz. Bununla beraber, STK’lar tarafından oluşturulan bağış kampanyalarının süresi olabilir. Bu süre STK’nın aldığı yasal izinlere bağlı.
Reyhan Çepik: Yurt dışında başlatılan bağış kampanyalarını da sisteminize entegre edebiliyor musunuz?
Levent Baş: Benvarim.com alanında Türkçe hazırlanmış ilk platform, bu nedenle şu anda Türkçe bilenlere hitap ediyor. Kullanım açısından bir sınırlamamız yok ve ABD ile Avrupa‘daki vatandaşlarımızın ilişkili olduğu vakıfları Benvarim.com’a eklemek istiyoruz. Mesela, ABD’deki Turkish Educational Foundation“ Benvarim.com’u kullanarak bağış toplayan kurumlardan bir tanesi. Proje büyüdükçe yurtdışındaki Türk vakıflarının Benvarim.com’u kullanmak isteyeceğini tahmin ediyoruz.
Reyhan Çepik: Ödeme altyapınız nasıl?
Levent Baş: Benvarim.com’da kurum profili yaratan tüm kurumlara birer PayPal hesabı açıyoruz. PayPal, hem dünya çapında güvenirliği olan hem de çok verimli bir ödeme arayüzü; aynı zamanda Nisan 2011’den bu yana Türk Lirası kabul etmeye başladığı için STK’lara çok cazip geliyor. Bununla beraber, Türkiye’deki bankaların sanal POS cihazlarını da sistemimize entegre edebiliyoruz. Uzun vadede cep telefonu ile bağış yapma, Facebook kredisiyle ödeme gibi yöntemleri de STK’lara sunacağız. Çalıştığımız kurumlar hangi tip ödemeyi tercih ederlerse, o şekilde bağış toplayabilirler.
Reyhan Çepik: Yasal olarak bir denetleme mekanizmanız var mı? Yani derneklerin faaliyet ve kuruluş belgelerini inceliyor musunuz?
Levent Baş: Evet. Türkiye’deki yasal mevzuat zaten bizi bu konuda dikkatli olmamız için zorluyor. Biliyorsunuz, Deniz Feneri vakası nedeniyle toplanan bağışların nereye gittiğiyle ilgili kamuoyunda önemli bir hassasiyet var. Bu nedenle biz bu konuya çok özel önem veriyoruz. Benvarim.com’u kullanacak tüm kurumlardan, tüzel kişiliklerini, projelerini ve banka hesap numaralarını kanıtlayacak belgeleri talep ediyoruz.Bağış toplayan kurumların, bağışçılarıyla iletişim halinde olmasını sağlayacak ve bu sayede toplanan bağışların kullanıldığı projelerle ilgili bilgileri paylaşabilecekleri bir altyapı üzerine de çalışıyoruz.
Reyhan Çepik: Peki sizin dernek ve vakıflar için para toplama yetkiniz var mı? Yasaların ne gibi yaptırımları var bu konuda?
Gerçek Karakuş: Hayır, Benvarim.com hiçbir şekilde vakıf veya dernekler için para toplamamaktadır. Toplanan bağışların tümü doğrudan çalıştığımız kurumların banka hesaplarına aktarılıyor. Mevzuatlar, temsilcilik veya yetki belgesine müsade ediyor, ancak biz toplanan bağışlara dokunmadığımız için bu tarz bir yolu tercih etmiyoruz. Benvarim.com, STK’ların bağış kampanyalarının tanıtımını sağlar ve STK’ya yapılan bağışların güvenli ödeme metodlarıyla doğrudan STK’ların kasalarına aktarılması için hizmet verir.
Reyhan Çepik: Benvarim.com’da gerçekleşen projelerden bir tane örnek verebilir misiniz?
Gerçek Karakuş: Elbette. Geçtiğimiz haziran ayında, ben ve eşim Melis, düğünümüze gelemeyecek davetlilerden çiçek göndermek yerine hazırladığımız bağış sayfasına destek olmalarını rica ettik. 13 bağışçı Benvarim.com üzerinden desteklediğimiz kuruma 1535 TL bağış yaptılar. Bu sürecin bizim için ne kadar heyecan dolu geçtiğini merak eden herkes Melis’in BenVarım blogunda yayınlanan yazısını okumalı. Bunlar gibi projelerin sayısı her geçen gün artacak.
Reyhan Çepik: Son olarak söylemek istedikleriniz var mı?
Levent Baş: Son birkaç aydır BenVarım platformunu ve sağladığı faydaları Türkiye’deki tüm vakıf ile derneklere tanıtmak, bir yandan da gönüllülere bağış toplama kültürünü aşılamak için yoğun çaba harcıyoruz. Sosyal yardım projelerine duyarlı, hayırsever bir halkımız var. Ancak altyapı ve güven eksikliği nedeniyle ülkemizde bir kurum için bağış toplama kültürü henüz gelişmemiş. Bu nedenle yapılan bağışın bireysel gelire oranında Hollanda, İngiltere, Japonya, Brezilya hatta Azerbaycan gibi ülkelerin çok altında kalıyoruz.Son yıllarda dünyanın çeşitli yerlerinde meydana gelen sel felaketi, deprem, kuraklık gibi afetlerde Türkiye, en çok yardım eden ülkeler arasında yer almaya başladı. Bunun en önemli sebebi cep telefonu ve internet ile bağış yöntemlerinin geliştirilmeye başlanması.Son birkaç senedir büyük şehirlerimizde, düğün, cenaze gibi özel günler sebebiyle çeşitli STK’lara bağış toplanıyor. Bununla beraber sportif faaliyetlere katılanlar yurtdışındaki "charity run” kültürünü Türkiye’ye yavaş yavaş getiriyor ve destekledikleri vakıf ile derneklere bağış toplanmasını sağlıyorlar. Benvarim.com, Türkiye’de gelişmekte olan bu kültürün tamamlayıcısı ve önemli bir halkası olarak kuruldu. Benvarim.com ile bir hayırsever, ister evlenirken, ister Avrasya Maratonu’na katılırken, ister fotoğraf çekmek için seyahate çıkarken desteklediği STK’ya bağış yapılmasını sağlayabilir.Bizimle aynı heyecanı taşıyan tüm oluşumları ve girişimcileri destekliyoruz. Biz bir inisiyatif başlatmak üzere suya bir taş attık. Bu taşın oluşturacağı halkanın giderek büyümesini bekliyoruz.Ve son olarak projemizde gönüllü olarak çalışmak isteyen arkadaşlar ilgili pozisyonlara buradan başvurabilirler.
Reyhan Çepik: Ben girişimcinin gelir modeli olan projelere daha önem verdiği günümüzde, değerli vaktinizi böyle güzel bir sosyal sorumluluk projesine ayırdığınız için hepinizi ayrı ayrı tebrik ediyorum. Bol Şans!
Levent Baş: Davetin için biz teşekkür ediyoruz.
Reyhan Çepik: Ve son olarak ben de sizlerle Ben Varım'da oluşturduğum kampanyamı paylaşmak istiyorum. Yaymanızı ve destek olmanızı diliyorum.
